Η Ελένη Γλύκατζη - Αρβελέρ Πρόεδρος της Επιτροπής Ηθικής του Εθνικού Κέντρου για την Επιστημονική Έρευνα,

26/10/20


 

 

 

 

ΕΛΛΗΝΙΔΑ.- 


Η Ελένη Γλύκατζη - Αρβελέρ Πρόεδρος της Επιτροπής Ηθικής του Εθνικού Κέντρου για την Επιστημονική Έρευνα,



(Αθήνα, 29 Αυγούστου 1926) είναι Ελληνίδα βυζαντινολόγος ιστορικός. Υπήρξε η πρώτη γυναίκα πρόεδρος του Τμήματος Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης το 1967 και η πρώτη γυναίκα πρύτανης του Πανεπιστημίου της Σορβόννης στην 700 χρόνων ιστορία του, το 1976.[8] Ακόμη, είναι Πρέσβειρα Καλής Θελήσεως στη UNICEF.


Βιογραφία
Ελλάδα

Γεννήθηκε στην Αθήνα στις 29 Αυγούστου 1926. Πατέρας της ήταν ο Νίκος Γλύκατζης, έμπορος και επιστάτης των κτημάτων της οικογενείας της μητέρας της Καλλιρόης, το γένος Ψαλτίδη, η οποία προερχόταν από πλούσια οικογένεια της Προύσας.[9] Στην Κατοχή εντάχθηκε στην ΕΠΟΝ και ήταν ήταν η υπεύθυνη μαθητριών του Παγκρατίου[10] υπό την καθοδήγηση του Χρήστου Πασαλάρη[11]. Κατά τα Δεκεμβριανά ακολούθησε τον ΕΛΑΣ Αθηνών στην υποχώρηση του από την Αττική, και επέστρεψε στον Βύρωνα μετά την Συμφωνία της Βάρκιζας.[12]

Την περίοδο του 1950, ενώ ήταν φοιτήτρια του πανεπιστημίου εργάστηκε στο κύκλο της βασίλισσας Φρειδερίκης[13]. Αποφοίτησε από την Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Μετά την αποφοίτησή της εργάστηκε ως ερευνήτρια στο Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών.
Παρίσι

Μετακόμισε στο Παρίσι το 1953 για να συνεχίσει τις σπουδές της. Δύο χρόνια μετά την άφιξή της, διορίσθηκε στο Εθνικό Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών της Γαλλίας (CNRS) και το 1964 έγινε διευθύντρια σπουδών του Κέντρου και το 1967 καθηγήτρια στη Σορβόννη.[14] Το 1966 έλαβε το δίπλωμα doctorat ès lettres, με τη μελέτη της για το Βυζάντιο και τη θάλασσα, που εκδόθηκε από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις της Γαλλίας (Byzance et la mer, Παρίσι: Presses universitaires de France). Διετέλεσε Διευθύντρια του Κέντρου Ιστορίας και Πολιτισμού του Βυζαντίου και της Χριστιανικής Αρχαιολογίας, έγινε Αντιπρύτανις (1970-1973) και το 1976, Πρύτανις στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης (Paris I). Είναι η πρώτη γυναίκα Πρύτανης στην ιστορία των 700 χρόνων του Πανεπιστημίου της Σορβόνης αλλά και η πρώτη γυναίκα παγκοσμίως που είχε τέτοια θέση σε διεθνώς αναγνωρισμένο πανεπιστήμιο.[15] Εκεί γνώρισε τον σύζυγό της, αξιωματικό του γαλλικού στρατού Ζακ Αρβελέρ (Jacques Ahrweiler), με τον οποίο απέκτησε μία κόρη. Σήμερα ζει μόνιμα στη Γαλλία.
Θέσεις

Είναι Πρόεδρος της Επιτροπής Ηθικής του Εθνικού Κέντρου για την Επιστημονική Έρευνα (Γαλλία), του Ευρωπαϊκού Πολιτιστικού Κέντρου των Δελφών (Ελλάδα) και Επίτιμη Πρόεδρος της Διεθνούς Επιτροπής Βυζαντινών Σπουδών. Επίσης, διετέλεσε Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Εθνικού Θεάτρου της Ελλάδας, Πρύτανης της Ακαδημίας και Καγκελάριος των Πανεπιστημίων των Παρισίων, Πρόεδρος του Κέντρου Georges Pompidou-Beaubourg, Πρόεδρος του Αμερικανικού Μουσείου Τέχνης και Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου στο Παρίσι.[9][16][17] Είναι, ακόμη, μέλος του επιστημονικού εποπτικού συμβουλίου του Ιδρύματος Λαμπράκη[18] και Επίτιμη Πρόεδρος της Διεθνούς Ένωσης Βυζαντινών Σπουδών.[19]
2015-σήμερα

Στο Ελληνικό δημοψήφισμα του 2015 τάχθηκε υπέρ του «Ναι».[20][21][22] Επίσης, τον Νοέμβριο του 2015 εξέδωσε μία ανακοίνωση και ένα βίντεο, με το οποίο δήλωσε την έμπρακτη στήριξή της για τον Κυριάκο Κ. Μητσοτάκη για τις εσωκομματικές εκλογές της Νέας Δημοκρατίας, αφιερώνοντάς του και ένα ποίημα.[23][24][25]Ισχυρίστηκε ότι στο τάφο της Βεργίνας είναι θαμμένος ο Μέγας Αλέξανδρος, το οποίο και αναλύει στο βιβλίο της «Ο Μέγας Αλέξανδρος των Βυζαντινών».[26][9] Μαζί με άλλες εξέχουσες προσωπικότητες τον Ιούνιο του 2019 ζήτησε την κατάργηση του πανεπιστημιακού ασύλου. [27] Επίσης, είναι μέλος της Επιτροπής «Ελλάδα 2021» για τον εορτασμό των 200 χρόνων από την ελληνική επανάσταση.
Αξιώματα και βραβεύσεις

Είναι Επίτιμη Διδάκτωρ του Αμερικανικού Πανεπιστημίου των Παρισίων (1989), του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, καθώς και των Πανεπιστημίων του Λονδίνου, του Βελιγραδίου, των Αθηνών, της Λίμα, του Νιου Μπράνσγουικ (Καναδάς), της Χάιφα, της Νέας Υόρκης, της Θεσσαλονίκης, του Φραίμπουργκ (Ελβετία), κ.α.[28]

Είναι τιμητικό μέλος των Ακαδημιών των Αθηνών, του Βερολίνου, της Βουλγαρίας, καθώς και της Βρετανικής Ακαδημίας. Επίσης, είναι μέλος και συνεργάτιδα της Βασιλικής Ακαδημίας των Επιστημών, των Γραμμάτων και των Τεχνών του Βελγίου.

Έχει λάβει τις εξής τιμητικές διακρίσεις από τη Γαλλική Δημοκρατία:

    Ταξιάρχης της Λεγεώνας της Τιμής
    Μεγαλόσταυρος του Εθνικού Τάγματος της Τιμής
    Διοικητής της Τάξης των Ακαδημαϊκών Φοινίκων
    Ταξιάρχης των Τεχνών και των Γραμμάτων

Ακόμη έχει λάβει τις εξής διακρίσεις: Ταξιάρχης της Λεγεώνας της Τιμής (Ελλάδα), Επίτιμη Πολίτης (Γαλλία), Υψηλότατη Ταξιάρχης (Μεξικό), Ταξιάρχης της Εθνικής Ταξιαρχίας (Λουξεμβούργο), Υψηλότερη Ταξιάρχης της Ταξιαρχίας των Τιμών (Αυστρία), Ταξιάρχης της Βασιλικής Ταξιαρχίας της Δανίας, Ταξιάρχης των Επιστημών, της Παιδείας και της Τέχνης (Πορτογαλία), Ταξιάρχης της Ταξιαρχίας της Τιμής (Ιταλία), τιμητικό μετάλλιο από τη Πολωνική Ακαδημία Επιστημών και Ασημένιο Μετάλλιο του Ολυμπιακού Τάγματος από τη Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή.[28]

Η Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ θεωρείται σήμερα μία από τις πλέον εξέχουσες πανεπιστημιακές προσωπικότητες, ιδιαίτερα στη βυζαντινολογία, με πολύ μεγάλο αριθμό σχετικών διαλέξεων και ομιλιών εντός και εκτός Ελλάδας. Στην τηλεοπτική εκπομπή Μεγάλοι Έλληνες πήρε την 86η θέση.


Εργογραφία

Τα έργα της αφορούν κυρίως την ιδιότητά της ως βυζαντινολόγου. Μεταξύ των σημαντικότερων, αξίζει να αναφερθούν οι Έρευνες για τη διοίκηση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας τον 9ο και 10ο αιώνα (1960), Το Βυζάντιο και η θάλασσα (1966), Μελέτες για τη διοικητική και κοινωνική διάρθρωση του Βυζαντίου (1971), Βυζάντιο, η χώρα και τα εδάφη (1976), και Η πολιτική ιδεολογία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας (L’ ideologie politique de l’ empire Byzantine, 1976 ― ελλην. μετάφρ. Τ. Δρακόπουλου, «ΨΥΧΟΓΙΟΣ»), Βυζαντινή γεωγραφία, Ιστορική γεωγραφία του μεσογειακού κόσμου. Στα βιβλία της περιλαμβάνονται, επίσης, Η Σμύρνη ανάμεσα σε δύο τουρκικές κατοχές (1975), Η διασπορά στο Βυζάντιο (1995), The Making of Europe (2000), Γιατί το Βυζάντιο (2010) κ.ά..



Αναδημοσίευση Από ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ