Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Βιβλίο. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Βιβλίο. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Διωγμοί ιερωμένων στην Ρωσία...

15/3/24

 Συγκλονιστικές περιγραφές από διωγμούς ιερωμένων στην Ρωσία...

Ένας Ιερεύς που επέζησε των διωγμών έγραψε τα ακόλουθα για την κράτησή του: 

"Δεν θα πάψω να ευγνωμονώ τον Θεό, για τα χρόνια που πέρασα φυλακισμένος σε απόλυτη απομόνωση. 

Ήμουν, για τρία χρόνια, σε δέκα μέτρα βάθος, κάτω από την επιφάνεια της γης. 

Ποτέ δεν άκουσα μία κουβέντα, ποτέ δεν είπα μία κουβέντα. 

Δεν υπήρχαν βιβλία.

Οι εξωτερικές φωνές, όλες σιώπησαν.

 Οι φύλακες φορούσαν υποδήματα με λαστιχένιες σόλες, δεν ακουγόταν ο ερχομός τους.

Μετά, καθώς ο καιρός περνούσε, σιώπησαν και όλες οι εσωτερικές φωνές. 

Μας έδιναν φάρμακα [Σημ.: εννοεί ψυχοφάρμακα], μας έδερναν.

Λησμόνησα όλη την θεολογία. Λησμόνησα όλη την Αγία Γραφή. 

Μία ημέρα πρόσεξα πως είχα ξεχάσει και το "Πάτερ ημών". 

Δεν μπορούσα να το θυμηθώ. Ήξερα πως άρχιζε με το "Πάτερ ημών", αλλά δεν γνώριζα πια πώς ήταν η συνέχεια.

 Κράτησα την αισιοδοξία μου και είπα: "Πάτερ ημών, έχω ξεχάσει την προσευχή, αλλά Συ σίγουρα την γνωρίζεις.

 Σε παρακαλώ, βάλε αντί για μένα έναν Άγγελο να την λέει κι εγώ θα σιωπώ"!

Για ένα διάστημα η προσευχή μου ήταν "Ιησού, σε αγαπώ". 

Και μετά από λίγο και πάλι, "Ιησού, σε αγαπώ". Αργότερα, μού ήταν δύσκολο να λέω έστω και αυτό, γιατί μας έδιναν μία φέτα ψωμί για μία εβδομάδα. 

Ήταν οι ξυλοδαρμοί και τα μαρτύρια και η έλλειψη φωτός και άλλα πράγματα. 

Ήταν πια αδύνατο να συγκεντρώσω το μυαλό μου, ώστε να λέω έστω και το "Ιησού, σε αγαπώ".

 Η υψηλότερη μορφή προσευχής που γνωρίζω είναι το ήσυχο κτύπημα της καρδιάς που αγαπά Αυτόν.

 Ο Ιησούς χρειάζεται απλά να ακούει "τικ-τοκ", "τικ-τοκ" και να γνωρίζει πως κάθε χτύπημα είναι αφιερωμένο προς Αυτόν".


 (Περιοδικό "Πρωτάτον", φ. Ιαν. Φεβρ. 1991, σελ. 27.

Για τις συνθήκες κράτησης των Χριστιανών κρατουμένων στα Σοβιετικά στρατόπεδα - φυλακές, βλ. και το βιβλίο "Ο π. Αρσένιος" Α' & Β', έκδοσις Μονής Παρακλήτου).


read more ►
0 σχόλια

Δαίμονες που μας πολεμούν, πρώτοι είναι η "γαστριμαργία", Οι άλλοι ΜΕΤΑ,

15/1/24

 Είπε κάποιος από τους παλαιούς (ο Όσιος Ευάγριος ✞ 06-01) ορθά και πετυχημένα, ότι από τους δαίμονες που μας πολεμούν, πρώτοι είναι εκείνοι που τους έχουν ανατεθεί οι ορέξεις της γαστριμαργίας, εκείνοι που μας υποβάλλουν τη φιλαργυρία και εκείνοι που μας παρακινούν στην κενοδοξία. Οι άλλοι δαίμονες έρχονται πίσω από αυτούς και τους διαδέχονται παραλαμβάνοντας εκείνους, που πληγώνονται από τους προηγούμενους. Και πράγματι, με την παρατήρηση κατάλαβα, ότι δεν είναι δυνατόν να πέσει ο άνθρωπος σε αμαρτία ή πάθος, αν δεν έχει προηγουμένως καταπληγωθεί από ένα απ' αυτά τα τρία. Γι' αυτό και ο διάβολος, τους τρεις αυτούς λογισμούς παρουσίασε στον Σωτήρα μας (στο Σαραντάριο Όρος). 

Άγιος Θεόδωρος Εδέσσης.


ΚΑΛΗ ΣΑΣ ΗΜΕΡΑ!!

read more ►
0 σχόλια

ο Μωάμεθ στα τελευταία της ζωής του έγινε Ορθόδοξος Χριστιανός,

 ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΜΥΣΤΙΚΟ ΤΩΝ ΤΟΥΡΚΩΝ.


Στις αρχές του εικοστού αιώνα σπάει ένας μεγάλος αγωγός νερού στη συνοικία του Μεγάλου Τεμένους του Πορθητού ή όπως είναι γνωστό ως Τέμενος Φατίχ.

 Αυτό το Τέμενος είναι χτισμένο πάνω στην Ορθόδοξη Εκκλησία των Δώδεκα Αποστόλων.

 Ονομάζεται Τέμενος του Πορθητού γιατί δίπλα σε αυτό είναι ο τάφος του Μωάμεθ Β' του Πορθητού, αυτού που την 29η Μαϊου 1453 άλωσε την Κων/πολη. 

Η διαρροή  λοιπόν αυτού του σπασμένου αγωγού νερού ήταν μεγάλη και ανησυχώντας ο τότε Σουλτάνος Αμπντούλ Χαμίτ ο Β΄ για τυχόν καταστροφή του τάφου του Ιδρυτού της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, έδωσε εντολή να ανοιχθεί για πρώτη φορά ο τάφος.

 Ανοίχτηκε και σε βάθος τριών μέτρων βρέθηκε μια σιδερένια καταπακτή μέσα από την οποία μια πέτρινη σκάλα οδηγούσε στην υπόγεια αίθουσα της Εκκλησίας των Αγίων Αποστόλων.

Εκεί βρέθηκε ο μαρμάρινος τάφος που βρισκόταν το ταριχευμένο σώμα του Μωάμεθ, ίδιο με το πορτρέτο που είχε φιλοτεχνήσει ο Ιταλός ζωγράφος Μπελίνι, πέντε μήνες πριν από τον θάνατο του.

Οι φήμες και οι μαρτυρίες της εποχής του λοιπόν είναι αληθείς, ο Μωάμεθ στα τελευταία της ζωής του έγινε Ορθόδοξος Χριστιανός και τάφηκε ως Χριστιανός στην υπόγεια Εκκλησία των Αγίων Αποστόλων.

  Ήταν νόθος γιός του Σουλτάνου Μουράτ του Β’ και μιας οθωμανής σκλάβας, η οποία όμως πέθανε λίγο μετά την γέννηση του.

 Έτσι τον πήρε στην προστασία της η Χριστιανή Μάρα, μία από τις άλλες γυναίκες του πατέρα του και τον μεγάλωσε σαν δικό της παιδί και του είχε μάθει μάλιστα από νήπιο να λέει το Πάτερ Ημών.

 Ήταν μια γυναίκα ευγενικής καταγωγής με Ελληνοσερβικές ρίζες η οποία είχε παντρευτεί τον Τούρκο σουλτάνο καθαρά για πολιτικούς λόγους, χωρίς συζυγική κλίνη.

Ο πατέρας του αργότερα τον φανάτισε ως Μουσουλμάνο, στα χέρια του οποίου υπέφερε πάρα πολλά ως παιδί επειδή ήταν νόθο και επέζησε. 

Επίσης γνωρίζουμε ότι Κρυφός Κατηχητής του ήταν ο Πατριάρχης Γεννάδιος ο οποίος και κατέγραψε σε σύγγραμα τις σχετικές συζητήσεις μαζί του στο Μοναστήρι της Παμμακαρίστου  με τίτλο: ''Περί της Μόνης Οδού προς την Σωτηρία των Ανθρώπων'' και το  μετέφρασε μάλιστα  στα Τούρκικα.

 Όλα αυτά πολλοί Τούρκοι Πολιτικοί τα γνωρίζουν αλλά τα κρύβουν για να μην δημιουργηθεί Κρίση Συνειδήσεως του Τουρκικού Λαού.

Ο πρώτος που μίλησε αποκαλυπτικά για το θέμα αυτό  ήταν ένας μεγάλος Τούρκος πολιτικός και ποιητής, ο Γιαχία Κεμάλ Μπεγιατλί και το γεγονός αυτό του Τάφου αναφέρει ο Τούρκος συγγραφέας Ρεσάτ Εκρέμ Κοτσού στο βιβλίο του ''Οθωμανοί Ηγεμόνες''.

 Άραγε ο Ερντογάν ο οποίος φιλοδοξεί να ακολουθήσει τα χνάρια του Μωάμεθ Β΄του Πορθητού το έχει υπόψη του ότι το ίνδαλμα του έγινε στο τέλος της ζωής του  Χριστιανός και είναι θαμμένος σε Χριστιανικό Ναό;

Σίγουρα Ναι.

 Τότε γιατί μετέτρεψε την Αγία Σοφία σε Τζαμί και πλανά τον ευκολόπιστο λαό του με μια δήθεν κατάρα του Μωάμεθ Β΄ ότι πρέπει πάντα αυτός ο Ναός να είναι αφιερωμένος στον Αλλάχ;

Υπάρχει  αυστηρή διαταγή να μην ανοίξει ποτέ ξανά αυτός ο τάφος από κανέναν και για κανέναν λόγο!!!

Πολλοί Τούρκοι διανοούμενοι το ξέρουν και κατά καιρούς ζητούν να ανοιχθεί ο τάφος, αλλά ποτέ κανείς Πολιτικός δεν είπε ότι είναι ψέμα.

Υπάρχει μια μεγάλη Σιωπή από όλους.

Ο Πατριάρχης Γεννάδιος ήταν ο Κατηχητής του και σε αυτή την Εκκλησία των Αγίων Αποστόλων όπου ήταν θαμμένοι Βυζαντινοί Αυτοκράτορες  

έγινε και το Πρώτο μετά την Άλωση Πατριαρχείο. Εκεί γινόταν και οι κατηχήσεις του.

 Σημαντικότατο στοιχείο είναι ότι το αναφερόμενο παραπάνω Κατηχητικό  Σύγγραμμα του Γεννάδιου είναι από όλους αποδεκτό ότι γράφτηκε για τον Μωάμεθ. Είχε από τότε μεταφραστεί στα Τούρκικα.

Υπάρχουν πολλές εικασίες ότι η μεταστροφή του στον Χριστιανισμό ήταν και η αιτία της δηλητηρίασης του, πιθανότατα από τον γιό του.


read more ►
0 σχόλια

Η Γαλανόλευκη,

 *Σαν σήμερα η Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου το 1822, απορρίπτοντας το πράσινο και το κόκκινο διότι παρέπεμπαν στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, 

θέσπισε τη Γαλανόλευκη ως επίσημη σημαία του ελληνικού κράτους!*

read more ►
0 σχόλια

Μια καινούργια ζωή Αρχίζει Από Τροπάριο ΧριστουΓεννων,

29/12/23

 *Όσα ακούσει κανείς τα Χριστούγεννα στην εκκλησιά του φτάνει να ζήσει μια ολόκληρη χρονιά..!*


…πρέπει να προσέχουμε αυτά τα οποία περιέχονται στα βιβλία της Εκκλησίας 

και τα οποία είτε αναγινώσκονται είτε ψάλλονται στους ναούς και ιδιαίτερα τώρα τις μεγάλες γιορτές.

Τίποτε άλλο δεν θέλει ένας χριστιανός, τίποτε άλλο, παρά να πάει στην εκκλησία τα Χριστούγεννα, και απ’ όσα θα γίνουν εκείνη την ημέρα στο ναό -σ’ όποιο ναό κι αν πάει- απ’ όσα θα ακούσει, πολύ λίγα να πιάσει, πολύ λίγα να κρατήσει, πολύ λίγα να φθάσουν στην ψυχή του. Αυτά του φθάνουν να ζήσει μια ολόκληρη χρονιά, του φθάνουν για όλη του τη ζωή, του φθάνουν, αν θέλετε, για την αιωνιότητα. Μόνο το απολυτίκιο, ας πούμε, των Χριστουγέννων να προσέξει κανείς λέξη προς λέξη και με τον φωτισμό του Θεού να εμβαθύνει στο νόημά του, του φθάνει. Μόνο το κοντάκιο να προσέξει ή μόνο το εξαποστειλάριο «Επεσκέψατο ημάς…» ή ένα τροπάριο από τους αίνους ή από τις καταβασίες ή από τα καθίσματα 

«Δεύτε ίδωμεν πιστοί που εγεννήθη ο Χριστός…» του φθάνει.

Συνήθως οι προσκυνηταί των Αγίων Τόπων όταν ξεκινούν από τα Ιεροσόλυμα για τη Βηθλεέμ να επισκεφθούν εκεί το Σπήλαιο, όποια εποχή κι αν είναι, ψάλλουν αυτό το κάθισμα: «Δεύτε ίδωμεν πιστοί…». Σαν άλλοι ποιμένες δηλαδή προχωρούν κι αυτοί να δουν πού γεννήθηκε ο Χριστός. Και εξαρτάται· ίσως ψάλλοντας αυτό το κάθισμα, καθώς πηγαίνουν προς τη Βηθλεέμ, οι ανθρωποι αυτοί να νιώθουν κάτι που δεν ένιωσαν σ’ όλη τους τη ζωή, ενώ πήγαν και ξαναπήγαν στην εκκλησία κι άκουσαν αυτό το κάθισμα.


Θέλω να πω δηλαδή ότι φθάνει ένα τροπάριο να προσέξει κανείς. Αλλά να το προσέξει, να το εννοήσει, να τον φωτίσει ο Θεός να εμβαθύνει στο νόημα, να ανοίξει ο Θεός την καρδιά του, να μαλακώσει ο Θεός την καρδιά του, για να αγγίξουν τα νοήματα που περιέχονται στο καθένα απ’ αυτά την καρδιά του. Και φθάνει αυτό, για να πάθει ο άνθρωπος αλλοίωση εσωτερική, αλλαγή εσωτερική, να γιορτάσει πραγματικά Χριστούγεννα, ν’ αρχίσει γι’ αυτόν πράγματι μια καινούργια ζωή, να καταλάβει για πρώτη φορά γιατί ήρθε ο Χριστός στη γη, που ακούει και ξανακούει μια ζωή ολόκληρη ότι ήρθε ο Χριστός στη γη.


read more ►
0 σχόλια

*💫 ΑΣΤΕΡΙ ΘΕΪΚΟ 💫*

28/12/23

 *💫 ΑΣΤΕΡΙ ΘΕΪΚΟ 💫*


Τι φως και χρώμα κι ομορφιά να

σκόρπιζε το αστέρι

όπου στην κούνια του Χριστού

τους Μάγους έχει φέρει;

Ποιος άγγελος το διάλεξε για

τέτοιο ταχυδρόμο;

Τα άλλα τα αστέρια θάβλεπαν το

φωτεινό του δρόμο

κι από τη ζήλια

θάτρεμαν… Αστέρι, σε ποια χώρα του

απέραντου σου ουρανού να

λαμπυρίζεις τώρα;

Η παντοδύναμη φθορά μην

έσβησε το φως σου

ή μήπως είσ’ αθάνατο κι εσύ, σαν

το Χριστό σου;

Δεν κατεβαίνει η λάμψη σου εδώ

στα χώματα μας;

Για όλα τα άστρα αλίμονο! δεν

είναι η ματιά μας…

Τι φως και χρώμα κι ομορφιά να

σκορπίζει το αστέρι,

όπου την κούνια του Θεού τους

Μάγους έχει φέρει;


*ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΛΑΜΑΣ*


ΧΡΙΣΤΟΣ ΕΤΕΧΘΗ!!

read more ►
0 σχόλια

μην διαβάζετε ευχές εξορκιστικές… τους Χαιρετισμούς να λέτε…

17/12/23

 Έρχονται και μου λένε …Παππούλη πήραμε και διαβάζουμε τους εξορκισμούς τους Αγίου Κυπριανού.. και το λένε με μία ευκολία… τους λέω… αυτά είναι λόγια των Ιερέων… μην διαβάζετε εσείς εξορκιστικές ευχές…δεν έχετε την Ιερωσύνη.. τι να πω… ο κόσμος τα δικά του κάνει… τους καταλαβαίνω, απελπισμένοι είναι… και για αυτό τους το λέω και σε αυτές και σε εσάς.. Θέλετε προστασία από τα μάγια και τα δαιμόνια; … τους Χαιρετισμούς να λέτε… κάθε μέρα… πολλές φορές… μέχρι που θα τους μάθετε απ έξω


Αχ… να ξέρατε πόσο τους καίνε τους δαίμονες οι Χαιρετισμοί… δεν θα πρεπε να σας το πω… αλλά ας είναι…


Μου ήρθε μια νέα κοπέλα με την μητέρα της… κοσμική κοπέλα… δε φταίνε και τα παιδιά… αυτά βλέπουν να γίνονται, αυτά κάνουν… δεν καταλαβαίνουν πως με την εφάμαρτη ζωή ανοίγουν την πόρτα στο διάβολο και τα δαιμόνια του…


Λοιπόν η κοπέλα άρχισε να μην θέλει να πάει στη Σχολή της, σπούδαζε στο Πανεπιστήμιο, κλείστηκε στον εαυτό της, είχε μαύρες σκέψεις… ξέρεις τώρα… να κάνει κακό στον εαυτό της.. τέτοια της έβαζε στο μυαλό ο παμπόνηρος….απελπίστηκε αυτή… απελπίστηκε και η μάνα… και ήρθαν εδώ στον Άγιο μας… να προσκυνήσουν να λυτρωθεί…


Με πιάνει η μάνα της… Παππούλη μου το και το με το παιδί μου, σε παρακαλώ διάβασε της ευχές να φύγει το κακό…τι να κάνω… τις λυπήθηκα … και την έφερα εδώ δα που βλέπετε… και της δίνω να διαβάζει λίγο από τον Παρακλητικό, ενώ εγώ ξεκίνησα να λέω από μέσα μου τους Χαιρετισμούς….


Όταν έφτασα στο γράμμα Λ εκεί που γράφει αυτό που σας είπα δηλαδή το …Χαίρε ανόρθωσις των ανθρώπων, χαίρε κατάπτωσις των δαιμόνων… το επανέλαβα δυο τρεις φορές …και ω Παναγία μου τι έγινε…


Η ήρεμη κοπελίτσα που διάβαζε αργά τις ωδές του Παρακλητικού, γυρνάει ξαφνικά το κεφάλι της, μου ρίχνει μια αγριεμένη ματιά, πως να σας το πω , βλοσυρή ματιά, σας το λέω και ανατριχιάζω, και με μία φωνή αλλόκοτη… τραχιά, άγρια, απόκοσμη, σαν να γρύλιζε άγριο ζώο…ξεστόμισε


“Σκάσε τραγόπαπα, σκάσε πια, δεν βαρέθηκες να την χαιρετάς τη Μαρία…” …και μετά άρχισε έναν οχετό από βωμολοχίες, αχ Παναγία μου, δεν μίλαγε η κοπελίτσα, ο μυσαρός μίλαγε…


Σταύρωνα το κορίτσι με τον Σταυρό αυτό που βλέπετε και μετα από λίγο ηρέμησε και συνέχισε να διαβάζει και τα Απολυτίκια της Κοιμήσεως και τους Ευαγγελισμού και το το Θεοτόκε Παρθένε… ήρεμα ως πριν…σαν να μην έγινε τίποτα… δεν το θυμόταν καν μετά.


Ξαναήρθε με την μητέρα της, μια δυο φορές και την ξαναδιάβασα αλλά δεν ξανάπε το δαιμόνιο αυτά τα λόγια..


Μετά μου είπε η Ηγουμένη ότι στην Παναγιά που είχαν πάει να προσκυνήσουν, ήρθε στην κοπέλα έντονη αδιαθεσία, βγήκε έξω και έκανε εμετό πολύ… και μετά ξαλάφρωσε…. η Παναγία μας την λευτέρωσε στο σπίτι Της… το ξέρετε δα ότι η Παναγιά πρώτη φορά μυρόβλυσε τη ώρα που της έψαλλαν τους Τέταρτους Χαιρετισμούς πριν πολλές δεκαετίες… τυχαίο δεν νομίζω να ήταν, ότι εκεί ελευθερώθηκε το κορίτσι.


Ε… από τότε κατάλαβα πια ξεκάθαρα το πόσο τον καίνε τον διάβολο οι Χαιρετισμοί… Και για αυτό το λέω και το ξαναλέω… Μην πιάνετε να λέτε λόγια των παπάδων, μην διαβάζετε ευχές εξορκιστικέςτους Χαιρετισμούς να λέτε…


Μου λένε… Παππούλη μου διαβάζουμε αλλά είναι αρχαία και δεν τα καταλαβαίνουμε… τους λέω… δεν πειράζει τα καταλαβαίνει ο διάβολος με τους δαίμονες του και παίρνουν δρόμο και τρέχουν… ακούσατε Μαρία Την είπε την Παναγία μας… δεν τολμά καν να Την αποκαλέσει με το Όνομα Της, Παναγία ή Θεοτόκο…καίγεται όταν Την ακούει να Την επικαλούμεθα και να Την χαιρετίζουμε με τους Χαιρετισμούς Της ….


Για αυτό σας λέω όταν είδα ότι το βιβλιαράκι αυτό των Χαιρετισμών το γράφει στην πρώτη σελίδα .. ότι είναι επιθυμία και εντολή της Δέσποινας μας να διαβάζουμε κάθε μέρα τους Χαιρετισμούς.


read more ►
0 σχόλια

ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΟ ΔΕΝΔΡΟ, ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ ΕΘΙΜΟ.

9/12/23

 *ΓΙΑ ΤΟ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΟ ΔΕΝΔΡΟ λίγοι ξέρουν ὅτι δὲν εἶναι εὐρωπαϊκὸ ἀλλὰ ἙΛΛΗΝΙΚΌ , ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ ΕΘΙΜΟ.*

Ὑπάρχει ἕνα τροπάριο στὴν Προσκομιδὴ ποὺ μιλᾶ γιὰ τὸ δένδρον τῆς ζωῆς στὸν παράδεισο, ποὺ εἶναι ὁ Ἰησοῦς Χριστός.

Οἱ βυζαντινοὶ ἔβαζαν μέσα στὴν Ἐκκλησία ἕνα δένδρο γιὰ νὰ δώσουν τὴν εἰκόνα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ ὡς τὸ δένδρον τῆς ζωῆς.

Εἶναι ἐκεῖνο ποὺ δὲν δοκίμασε ὁ Ἀδάμ.

Εἰπώθηκε ἀπὸ τὸν Θεόν νὰ διώξη τὸν Ἀδὰμ ἀπὸ τὸν παράδεισο γιὰ νὰ μὴν... φάγη ἀπὸ τὸ δένδρο τῆς ζωῆς.

Αὐτὸ τώρα τὸ δένδρο εἶναι φυτευμένο στὴν βασιλεία τοῦ Θεοῦ.

Τώρα δὲν εἶναι δένδρο!

Τὸ δένδρο ἦταν εἰκόνα.

Τὸ ἔθιμο σιγὰ σιγὰ ἔφυγε ἀπὸ τὸν ἑλληνικὸ χῶρο, διότι ὅταν κατελήφθη ἀπὸ τοὺς Τούρκους ἡ Κωνσταντινούπολις ἔπεσε μαύρη σκλαβιά, καὶ μόνον τέτοια δὲν εἴχαμε τὴν δυνατότητα νὰ κάνωμε, καὶ τότε πέρασε στὴν Εὐρώπη. Αὐτοὶ πάντοτε εἶναι τὸ δεύτερο χέρι!

Εμεῖς εἴμαστε τὸ πρῶτο!

 Γι᾿ αὐτὸ μᾶς ζηλεύουν καὶ δὲν μᾶς ἀφήνουν νὰ ἀναπτυχθοῦμε, γιατὶ «ἂν ἀναπτυχθοῦν αὐτοί» –λέγουν- «ἐμεῖς τί θὰ γίνουμε;!

Πῆραν λοιπὸν οἱ Εὐρωπαῖοι τὸ δένδρο αὐτό, τὸ στόλισαν, τὸ ξεχώρισαν ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία καὶ τὸ ἔκαναν στολίδι τοῦ σπιτιοῦ.

Καὶ ξαναγύρισε στὴν Ἑλλάδα ὡς εὐρωπαϊκὸ ἔθιμο.

 Ὄχι!  εἶναι Ἑλληνικό ! 

read more ►
0 σχόλια

Ενδυνάμωσε την πίστη του σπαρτιατικού λαού, η Αγία,

8/12/23

 Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής, στην πόλη της Σπάρτης, υπήρχε ένας Γερμανός στρατιώτης, γνωστός στην τοπική κοινωνία για το δύστροπο και κακό χαρακτήρα του.

Μια μέρα καθώς περνούσε από το ναό της Αγίας Βαρβάρας, πυροβόλησε κατ’ επανάληψη την εικόνα της Αγίας που βρισκόταν στο εικονοστάσι της διασταύρωσης προς την Καλογωνιά, απέναντι από το ναό. Μια από τις σφαίρες, πέτυχε τη μορφή της Αγίας στο ύψος του λαιμού. Το γεγονός όπως ήταν φυσικό θορύβησε και στεναχώρησε τους Σπαρτιάτες.

Λίγες μέρες αργότερα, ο ίδιος Γερμανός μεθοκοπούσε σε ένα υπόγειο καπηλειό της πόλης, στη συμβολή των οδών Γκορτσολόγου και Κλεομβρότου, όπου μέχρι σήμερα διασώζεται το κτήριο.

Κάποια στιγμή, πιθανώς μετά από λεκτική διένεξη, άρχισε να πυροβολεί μέσα στο μαγαζί. Μια από τις σφαίρες εξοστρακίστηκε στον πέτρινο τοίχο και επιστρέφοντας τον πέτυχε στο λαιμό, ακριβώς στο ίδιο σημείο που είχε χτυπήσει ο ασεβής την εικόνα της Αγίας Βαρβάρας. Ο θάνατός του ήταν ακαριαίος. Ποτέ οι Γερμανοί δεν αναζήτησαν ευθύνες από τους Έλληνες αφού υπήρχαν και αρκετοί ακόμα Γερμανοί που είδαν τι ακριβώς συνέβη. Κάποιοι μάλιστα αναφέρουν ότι τις επόμενες ημέρες εθεάθησαν αρκετοί Γερμανοί στρατιώτες να προσκυνούν την πυροβολημένη εικόνα.

Το νέο διαδόθηκε γρήγορα στην πόλη και ενδυνάμωσε την πίστη του σπαρτιατικού λαού, που από τότε σέβεται και τιμά την Αγία ακόμα περισσότερο».

Στη φωτογραφία της εικόνας διακρίνεται στο λαιμό το “τραύμα” από τη σφαίρα.

read more ►
0 σχόλια

Να μην έχουμε παράλογες απαιτήσεις από τους άλλους,

 Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης: Να μην έχουμε παράλογες απαιτήσεις από τους άλλους.

 


Η αδιάκριτη συμπεριφορά τις περισσότερες φορές κάνει μεγαλύτερο κακό από τη συμπεριφορά των τρελλών, που έχουν το ακαταλόγιστο και σπάζουν κεφάλια.

Διότι οι αδιάκριτοι με τα κοφτερά τους λόγια πληγώνουν ευαίσθητες ψυχές και πολλές φορές τις τραυματίζουν θανάσιμα, γιατί τις φέρνουν σε απόγνωση.


Είναι και μερικοί που συμπεριφέρονται με τον ίδιο τρόπο προς όλους. Δεν μπορούμε όμως σε μια δακτυλήθρα να βάλουμε όσο βάζουμε σε ένα βαρέλι ή να φορτώσουμε ένα βόδι όσο ένα άλογο. 


Το βόδι είναι για να τραβά το αλέτρι. Δεν γίνεται να του βάλουμε σαμάρι και να το φορτώσουμε. 

Το άλογο πάλι κακώς το βάζουμε στο αλέτρι, γιατί είναι για να σηκώνει βάρος. Για άλλη δουλειά είναι το ένα, για άλλη το άλλο.


Να μην θέλουμε να βάλουμε όλον τον κόσμο στο δικό μας καλούπι. Ο καθένας έχει το δικό του. Να παραβλέπουμε και μερικά, όταν δεν βλάπτουν.


Εάν μπορούσαν να μπουν σε τάξη όλοι οι άνθρωποι σ’ αυτήν τη ζωή, δεν θα γίνονταν αταξίες και θα ήταν και εδώ Παράδεισος. Να μην έχουμε λοιπόν απαιτήσεις παράλογες από τους άλλους.


Απόσπασμα το βιβλίο Γέροντος Παϊσίου Αγιορείτου, ΛΟΓΟΙ Β΄ «Πνευματική αφύπνιση»

read more ►
0 σχόλια

ο Μ. Αλέξανδρος είναι μπροστά και ηγείται,

3/12/23

 Ξέρεις παιδί μου γιατί ο Χριστός μας ευλόγησε τους Έλληνες και την Ελλάδα;

Με ρώτησε μία ημέρα ο γέροντας των Αγράφων, ο  παππούλης μας, ο π. Παναγιώτης.

Με ξάφνιασε η ερώτησή του. Γνώριζα πως κάτι σημαντικό θα ακολουθούσε και σιώπησε.
- Την μεγάλη ευλογία που λάβαμε την οφείλουμε στο άγιο παλικάρι και βασιλιά μας, στο καμάρι της Μακεδονίας και της Ελλάδας, τον Μέγα Αλέξανδρο. Δεν ήταν μόνο βασιλιάς, αλλά ήταν και ταπεινός και παράδειγμα ευσεβείας. Ήταν κόσμημα αρετής. Αυτός όργωσε το χωραφάκι, πάνω στο οποίο έριξε τους σπόρους της σωτηρίας ο Χριστός μας. Ο δάσκαλός του τον είχε εμποτίσει με όλες αυτές τις ωραίες διδασκαλίες που σου ανοίγουν τον δρόμο προς τον Θεό. Δοχείο της χάριτος ήταν και ακόμη είναι ο βασιλιάς μας Αλέξανδρος. Αυτός ηγείται τώρα των πνευματικών δυνάμεων που θα ελευθερώσουν τη Βασιλεύουσα, την Κωνσταντινούπολη και θα την παραδώσει στον άγιο βασιλιά, Ιωάννη Βατάτζη. Αυτός θα βγάλει την Ελλάδα από το βούρκο της αμετανοησίας και θα επιφέρει την πολυπόθητη ενότητα, που εξασφαλίζει η μετάνοια.
Κάπου τα έχει μπερδέψει ο γέροντας, αναλογιζόμουν καθώς αφουγκραζόμουν τα όσα μας έλεγε. Ξαφνικά εκείνος διακόπτει το συλλογισμό μου και λέει.
- Κάποιοι νομίζουν πως έχω χάσει τα λογικά μου και έχω μπερδευτεί. Βλέπετε αυτά δεν τους τα δίδαξαν στα σχολειά τους. Δεν τους είπαν λ.χ. ότι το άγιο αυτό παλικάρι δεν ήταν κατακτητής αλλά εκπολίτισε τους λαούς. Τους γνώρισε το μεγαλείο της ελληνικής γλώσσας, της γλώσσας των Αγγέλων, της γλώσσας του Ουρανού. Τους έφερε τον πολιτισμό. Και ξέρετε γιατί τον πήρε κοντά του ο Χριστός μας, στο άνθος της ηλικίας του; Γιατί ήθελε να τον κρατήσει αμόλυντο, καθαρό. Να τον προφυλάξει από τις κακοτοπιές και τις βαβυλώνιες ακολασίες. Άλλωστε είχε ολοκληρώσει το έργο που του είχε αναθέσει ο Θεός. Όταν ο Θεός επιτρέψει και φανερωθεί ο τάφος του βασιλιά Αλέξανδρου, τότε θα δείτε θα ευωδιάσει όλος ο τόπος. Και η ευωδία είναι σημάδι αγιότητας. Έτσι δεν είναι θεολόγε;
- Ναι γέροντα, απάντησα!
- Στην Ελλάδα βρίσκεται θαμμένος ο βασιλιάς Αλέξανδρος. Και ο τάφος του θα αποκαλυφθεί όταν οι Έλληνες καταφέρουν και λύσουν τα δεσμά της δουλείας. Γιατί σήμερα είμαστε δεμένοι στην κολοκύθα του Διαβόλου, βουτηγμένοι στα πάθη και στην αμαρτία.
- Κάποιοι υποστηρίζουν πως έχει ταφεί στην Αίγυπτο…
- Στην Αίγυπτο έγινε μία εικονική ταφή και στην Ελλάδα έγινε η πραγματική. Τότε τους νεκρούς βασιλιάδες τους έθαβαν μαζί με χρυσό και άλλα πολύτιμα μέταλλα και πολύτιμους λίθους γιατί πίστευαν οι καημένοι πως ο πλούτος θα τους χρειαζόταν και στην μετά θάνατον ζωή. Κάπου στη Μακεδονία είναι ο τάφος του Μ. Αλεξάνδρου και το χρυσάφι, όμως το πήραν από εκεί και το μετέφεραν σε ασφαλή χώρο σε κάποιο από τα ευλογημένα βουνά της Ελλάδος. Αυτό το χρυσάφι θα χρησιμοποιήσει ο Άγιος βασιλιάς Ιωάννης Βατάτζης, μόλις αναλάβει τα ηνία της Κωνσταντινούπολης. Έχει σχέδιο ο Θεός. Τ’ ακούς θεολόγε; Έχει σχέδιο ο Θεός και εμείς απλά πρέπει να το ακολουθούμε και όχι να επιμένουμε να πείσουμε τον Χριστό μας να αποδεχθεί τα δικά μας σχέδια. Να έχουμε απόλυτη εμπιστοσύνη στην πρόνοιά Του.
Όταν έφυγαν από κοντά δύο ζευγάρια και ένας αστυνομικός που άκουγαν τις περίεργες εξιστορήσεις ο γέροντας με τράβηξε παράμερα και μου είπε:
- Θεολόγε, μην αμφιβάλλεις για τα ανωτέρω ο Μ. Αλέξανδρος είναι μπροστά και ηγείται των πνευματικών δυνάμεων που θα πάρουν την Πόλη. Πίστευε και θα σε αξιώσει ο Θεός να κοινωνήσεις στην Μεγάλη Εκκλησιά μας, την Αγιά Σοφιά. Την αγιότητα του Μ. Αλεξάνδρου την γνωρίζει ο Αντίδικος. Γι’ αυτό έχει εξαπολύσει όλα τα όργανά του τα επιχώρια και της αλλοδαπής και πότε τον συκοφαντούν ως ανώμαλο, πότε ως φονιά, ως δολοφόνο κατακτητή.
Για να αμαυρώσει τη μνήμη του και το έργο του κίνησε το Βατικανό για να ιδρύσει ένα ψευδεπίγραφο πολυπολιτισμικό κράτος και να το ονομάσει Μακεδονία. Αυτός είναι ο λόγος που ο Πάπας έτρεξε πρώτος να αναγνωρίσει το σλαβικό κρατίδιο, δίνοντας το σύνθημα και στους άλλους να πράξουν το ίδιο. Κοντοζυγώνει όμως η ημέρα που τα Σκόπια θα διαλυθούν, όσο κι αν θέλουν κάποιοι ψευτο-πολιτικοί μας και ξένοι να τα στηρίξουν...

Πηγή: “ Ο Γέροντας των Αγράφων, π. Παναγιώτης Τσιώλης”, εκδ. Αγαθός Λόγος, Αθήνα 2022, σελ. 14-17
read more ►
0 σχόλια

ΚΑΛΗ ΣΑΣ ΗΜΕΡΑ!! Νά μή διστάζετε, νά μήν ντρέπεστε ότι καὶ άν κάνατε.

25/11/23

 Νά μή διστάζετε, νά μήν ντρέπεστε ότι καὶ άν κάνατε. Τήν πιό μεγάλη  αμαρτία έχει τὴν έξουσία ό πνευματικός από τόν ιδιο τόν Δεσπότη Χριστό καὶ τοὺς Άποστόλους μέ τό πετραχηλάκι του νὰ τὴν συγχωρήσει._

_📜➕ Άγιος Ιάκωβος ό έν Εύβοία📜_



ΚΑΛΗ ΣΑΣ ΗΜΕΡΑ!!

read more ►
0 σχόλια

Υπάρχουν ακόμη άνθρωποι, υπάρχει ακόμα ελπίδα.

19/10/23

"Στην ουρά στο ταμείο, του σούπερ μάρκετ η οθόνη σκοράρει στα 26,80 €, το παράξενο πρόσωπο: "Αχ συγγνώμη ξέχασα την κάρτα ΑΤΜ, έχω μόνο 25 € θα βγάλω κάτι".

Στο μικρό καρότσι δεν υπάρχουν περιττά πατατάκια ή φαγητά, βλέπω ψωμί, μακαρόνια, γάλα, ντομάτες, χαρτί υγείας.

Ο ντροπιασμός για όσους βρίσκονται μόλις ένα μέτρο μακριά, το πρόσωπο μιας μαμάς λίγο περισσότερο από 50 ετών είναι στενάχωρο, 

πρέπει να επιλέξει τι δεν θα πάρει για τα παιδιά της.<...>

Έτσι γίνομαι μάρτυρας της ανθρώπινης καλοσύνης ενός ανθρώπου. "Συγγνώμη, σας έπεσε κάτι". Η κυρία εκπλήσσεται, στο έδαφος υπάρχουν 10 ευρώ, Ξέρει ότι δεν της ανήκουν. Το αγαπημένο βλέμμα του ανθρώπου την πείθει, ότι είναι πολύ να πει ότι είναι δικό του. Δεν έχει υπογεγραμμένα ρούχα αλλά δεν φοράει κουρέλια, δεν έχει μακιγιάζ αλλά το πρόσωπό της αποπνέει θυσίες. Ο κύριος σκύβει, σηκώνει το λογαριασμό και λέει, "Μάλλον συνέβη όταν ανοίξατε την τσάντα σας".

Τώρα μοιάζει με παιδί, είναι ευτυχισμένη, ειδικά με την ειλικρίνεια της. Πληρώνει και βγαίνει με χαμόγελα στον άνθρωπο μπροστά της. Τον κοιτάζει για τελευταία φορά και του λέει, "Ευχαριστώ". Βοηθάω και είμαι κι εγώ χαρούμενος,και κατάλαβα το μάθημα. Ο άνθρωπος θα μπορούσε να πει, "Μην ανησυχείς θα τα δώσω εγώ";;. Αντίθετα επέλεξε να διατηρήσει την αξιοπρέπεια, τη δική του και της κυρίας."


Υπάρχουν ακόμη άνθρωποι, υπάρχει ακόμα ελπίδα.


Δόξα σοι ο Θεός ημών Δόξα σοι!💠 

read more ►
0 σχόλια

Η Αραμαϊκή είναι γλώσσα,

 Αραμαϊκή γλώσσα

Η Αραμαϊκή είναι γλώσσα του Βορειοδυτικού Σημιτικού κλάδου[1], όπως η Χαναανική. Το όνομά της προέρχεται πιθανώς από τη Βιβλική χώρα Aram Naharayím που σημαίνει «υψίπεδο μεταξύ δύο ποταμών» και συνήθως αναφέρεται στην Άνω Μεσοποταμία ή, κατ’ άλλη άποψη, σε αρχαία ονομασία τής Συρίας. Διάφορες διάλεκτοι της Αραμαϊκής συνεξελίχθηκαν με την Εβραϊκή σε μεγάλο τμήμα τής κοινής τους ιστορίας.


Η γλώσσα τής Νεοβαβυλωνιακής αυτοκρατορίας πιθανώς ήταν διάλεκτος της Αραμαϊκής. Η Περσική αυτοκρατορία που μερικές δεκαετίες αργότερα κυρίευσε τη Βαβυλωνία υιοθέτησε την αυτοκρατορική Αραμαϊκή ως επίσημη διεθνή γλώσσα της. Ο Ισραηλιτικός πληθυσμός, ο οποίος είχε εξοριστεί στη Βαβυλώνα από την Ιερουσαλήμ και από τα περίχωρα του βασιλείου τού Ιούδα, έλαβε την άδεια να επιστρέψει στην Ιερουσαλήμ και να ιδρύσει μια περσική επαρχία, η οποία συνήθως απεκαλείτο Ιουδαία. Κατ’ αυτόν τον τρόπο η Αραμαϊκή έγινε η διοικητική γλώσσα τής Ιουδαίας στις σχέσεις της με την υπόλοιπη Περσική αυτοκρατορία.


Η αραμαϊκή γραφή εξελίχθηκε με τη σειρά της από τη χαναανική γραφή, αλλά οι δύο γραφές παρουσίασαν αξιοσημείωτη απόκλιση. Κατά τον 1ο αιώνα μ.Χ., η δάνεια αραμαϊκή γραφή αναπτύχθηκε στη διακριτή τετράγωνη εβραϊκή γραφή (γνωστή επίσης ως Ασσυριακή Γραφή, Ktav Ašuri), η οποία διασώζεται στους παπύρους τής Νεκράς Θαλάσσης και είναι παρόμοια με τη γραφή που χρησιμοποιείται ακόμη και σήμερα.


Η αραμαϊκή διαδόθηκε και ως καθομιλουμένη. Πριν την χριστιανική περίοδο ομιλούνταν σε όλο το έδαφος μεταξύ Μεσογείου και μεσημβρινού και βορείου μέρους των αρμενικών ορέων και του Κουρδιστάν. Στην Παλαιστίνη αντικατέστησε την εβραϊκή και ήταν η γλώσσα που μιλούσε ο Ιησούς και οι μαθητές του. Η είσοδος της αραμαϊκής στην παλαιστίνη έγινε αρχικά ως γλώσσα της διπλωματίας πριν την Βαβυλώνια αιχμαλωσία (6ος αι. π.Χ.) και μετά την επιστροφή των εβραίων στα εδάφη τους άρχισε η διάδοση της στον λαό[2].


Κείμενα αραμαϊκά βρίσκονται διάσπαρτα από την Αίγυπτο έως την Κίνα και ήταν τόσο καλά ριζωμένη η γλώσσα αυτή, ώστε μόνο η αραβική κατόρθωσε να την εκτοπίσει με την εξάπλωση του αραβικού κράτους μετά τον θάνατο του Μωάμεθ[3].

read more ►
0 σχόλια

Ο Χριστιανός λέει αν θέλεις πίστεψε στον Χριστό

17/10/23

 ΑΥΤΗ Η ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΕΙΡΗΝΗΣ ΔΕΝ ΠΡΟΚΕΤΑΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ  ΠΟΤΕ 🇮🇱😢 

O Ισλαμιστης λεει πρέπει να κατακτήσει το Ισλάμ τον κόσμο και είτε θα πιστέψεις η θα σφαχτεις. Ο Σιωνιστης λέει εγώ είμαι ο εκλεκτός του Θεού (έστω κ αν τον σταύρωσαν) και οι υπόλοιποι είναι απλά Γκοϋμ (ζώα) χωρίς ψυχή και πρέπει να γίνουν οι σκλάβοι και υπηρέτες του Εβραίων

Ο Χριστιανός λέει αν θέλεις πίστεψε στον Χριστό η αν δεν θέλεις να μην πιστέψεις αλλά μια μέρα θα βρεθούμε μπροστά Του..

Όλοι όμως μισούν τον τελευταίο.

read more ►
0 σχόλια

Για να γίνεις Χριστιανός Ορθόδοξος, πρέπει να δεχθείς ότι κέντρο του κόσμου δεν είσαι εσύ αλλά ο Χριστός.

 Γι’ αυτό είναι εύκολο να γίνει κανείς αιρετικός, χιλιαστής, μασόνος,

οτιδήποτε άλλο,

αλλά είναι δύσκολο να γίνει

Χριστιανός Ορθόδοξος.

Για να γίνεις Χριστιανός Ορθόδοξος,

πρέπει να δεχθείς ότι κέντρο του κόσμου

δεν είσαι εσύ αλλά ο Χριστός.

Γέροντα Γεώργιου Καψάνη

ΚΑΛΗ ΤΡΙΤΗ!!

ΚΑΛΗΜΕΡΑ ΣΑΣ!!

read more ►
0 σχόλια

ΔΟΞΑ ΤΟΝ ΘΕΟ ΓΙΑ ΟΛΑ!! ΚΑΛΗΜΕΡΑ Κ ΚΑΛΗ ΕΒΔΟΜΑΔΑ!!

ΔΟΞΑ ΤΟΝ ΘΕΟ ΓΙΑ ΟΛΑ!!

ΚΑΛΗΜΕΡΑ Κ ΚΑΛΗ ΕΒΔΟΜΑΔΑ!! 

read more ►
0 σχόλια

Διδάξε το ΠΑΙΔΙ, πριν του δώσεις κινητό,

31/8/23

 


Τα παιδιά από πολύ μικρά θα πρέπει να διδάσκονται ότι,

ο Ήλιος ανατέλλει από την Ανατολή 

και 

δύει στη Δύση

ότι 

αν δείξετε το δεξί σας χέρι προς την Ανατολή

το πρόσωπό σας θα κοιτά προς τον Βορρά

 και η πλάτη σας θα βλέπει προς το Νότο, 

*ότι η κατεύθυνση του  νερού σε ένα ποτάμι είναι η κατεύθυνση προς τη θάλασσα, 

*ότι η Σελήνη ανατέλλει στην Ανατολή και δύει στη Δύση, 

*ότι αν δεν υπάρχει φεγγάρι, υπάρχει ένα αστέρι που δείχνει το βορρά και το γεωγραφικό πλάτος σας, 

*ότι όσο περισσότερο στον ορίζοντα βλέπετε το Πολικό αστέρι, τόσο πιο κοντά είσαι  στον Ισημερινό, 

*αν δεις ένα πουλί στη μέση της θάλασσας είναι επειδή υπάρχει κοντά γη όπου πετάει. 

Διδάξτε του όλα αυτά πριν του δώσετε ένα κινητό γιατί το κινητό τελειώνει και το σήμα χάνεται... η σοφία δεν χάνεται ποτέ.


Από Μιχάλης Αντωνιάδης

read more ►
0 σχόλια

Η γλώσσα της Εξουσίας ΚΑΙ η ΓΛΩΣΣΑ ΤΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ,

28/8/23

 


“Ψυχῆς πείρατα ἰών οὐκ ἂν ἐξεύροιο, πᾶσαν ἐπιπορευόμενος ὁδόν·
οὓτω βαθύν λόγον ἒχει - ψυχῆς ἐστι λόγος ἑωυτόν αὒξων”.
(Ἡράκλειτος)


Η γλώσσα της Εξουσίας ΚΑΙ η ΓΛΩΣΣΑ ΤΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ,


 “Τό εὒδαιμον τό ἐλεύθερον, τό δ' ἐλεύθερον τό εὒψυχον”.


Δύο είναι οι κυρίαρχες γλώσσες στα κείμενα που ακολουθούν: η γλώσσα της εξουσίας και η γλώσσα του ελεύθερου ανθρώπου, της ελεύθερης ψυχής. Είναι δύο γλώσσες διαμετρικά αντίθετες: η καθεμιά με τα γνωρίσματά της. Επιδίωξή μας είναι να σας βοηθήσουμε να προσέξετε αυτές τις γλώσσες και να επισημάνετε κάποια χαρακτηριστικά τους γνωρίσματα, από τη μια, και, από την άλλη, να μελετήσετε και να αξιολογήσετε τη δύναμή τους. Να σκεφτείτε, δηλαδή, και να συζητήσετε ποια είναι η πιο δυνατή, η γλώσσα της εξουσίας ή η γλώσσα της ελευθερίας, της παιδείας και του ανθρωπισμού.

Εκείνος που διέθετε και διαθέτει την πιο μεγάλη ισχύ πολεμικού πυρός είναι γνωστό ότι και κατά το παρελθόν κυριαρχούσε και σήμερα κυριαρχεί σε μεγαλύτερα ή σε μικρότερα τμήματα του πλανήτη μας ή και σε ολόκληρον τον πλανήτη. Η κυριαρχία του αυτή γίνεται ασφαλέστερη, όταν συνοδεύεται από ανάλογη οικονομική ισχύ, καθώς και από την ισχύ των Μέσων Μαζικής Πληροφόρησης, όταν δηλαδή ελέγχει την τηλεόραση, το ραδιόφωνο, τον Τύπο και όλους τους άλλους μηχανισμούς, ορατούς και αόρατους, με τους οποίους οι ισχυροί της γης στέλνουν τα μηνύματά τους σε κάθε γωνιά της και καθορίζουν τις τύχες των λαών της. Οι ισχυροί αυτού του είδους επιβάλλουν, έτσι, τη βούλησή τους τη στρατιωτική, την πολιτική, και όχι μόνον, αφού έχουν τον τρόπο να επηρεάζουν και να καθορίζουν τις εξελίξεις σε παγκόσμια κλίμακα, ακόμη και τις "πολιτιστικές". Είναι και αυτή μια γλώσσα, η γλώσσα της εξουσίας. Μπροστά της ο μέσος άνθρωπος υποχωρεί καθιστώντας με την υποχώρησή του ισχυρότερο τον ήδη ισχυρό δυνάστη.

Υπάρχει, όμως, και η altera pars· υπάρχει η άποψη ότι την πιο μεγάλη δύναμη την έχει η πιο ελεύθερη ψυχή, επομένως αυτή διαθέτει και την πιο δυνατή γλώσσα, γλώσσα δυνατότερη ακόμη και από τη γλώσσα της εξουσίας, έστω και αν ο χρήστης αυτής της γλώσσας δεν επιβάλλει την κυριαρχία του. Φτάνει ότι δεν ενδίδει στη δύναμη των όπλων και κρατάει την εσωτερική του ελευθερία. Είναι αυτή η στάση του γι' αυτόν, και για όσους έχουν την ίδια ευαισθησία, μια ολοκλήρωση. Παραπέμπει ασφαλώς στο γνωστό μας,

 “Τό εὒδαιμον τό ἐλεύθερον, τό δ' ἐλεύθερον τό εὒψυχον”.


Οι πιο πάνω θέσεις περιέχονται και στο κείμενο που ακολουθεί. Μελετήστε το, αναζητήστε αυτές τις διαμετρικά αντίθετες γλώσσες και πείτε αιτιολογημένα με ποια από τις δύο θα συντασσόσασταν. Αν πάλι τις απορρίπτετε και τις δύο, τότε προτείνετε εσείς μιαν άλλη πειστικότερη γλώσσα.

Το θέμα, όπως αντιλαμβάνεστε, δεν είναι καθόλου τωρινό. Το έθεσε η Αρχαία Ελλάδα: ο Αισχύλος με τον "Προμηθέα" του, ο Σοφοκλής με την "Αντιγόνη" και με τον "Οιδίποδα", ο Αριστοφάνης στις "Νεφέλες" του με τον Δίκαιο και τον Άδικο Λόγο. Το έθεσε ο Χριστιανισμός με τον Μέγα Βασίλειο, ο οποίος αντιστάθηκε σθεναρά στην εξουσιαστική δύναμη του αυτοκράτορα. Αλλά το έθεσε και ο νεότερος Ελληνισμός, όπως θα φανεί από τα κείμενα που ακολουθούν.

■Προσοχή!

Θα ετοιμαστείτε καλύτερα για τη συζήτηση, αν αναζητήσετε τα γνωρίσματα της γλώσσας της εξουσίας, καθώς και τον τρόπο με τον οποίο ο Μπρεχτ ανέλυε, δηλαδή αποδιάρθρωνε/αποδιοργάνωνε, τον ναζιστικό λόγο, ώστε να αναδύεται η θαμμένη/παραλλαγμένη από τον λόγο της εξουσίας αλήθεια.



ΓΛΩΣΣΑ ΤΗΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ ΚΑΙ ΓΛΩΣΣΑ ΤΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ


“Ψυχῆς πείρατα ἰών οὐκ ἂν ἐξεύροιο, πᾶσαν ἐπιπορευόμενος ὁδόν·
οὓτω βαθύν λόγον ἒχει - ψυχῆς ἐστι λόγος ἑωυτόν αὒξων”.
(Ἡράκλειτος)


Αυτό το άρθρο υπογραμμίζει την παραμόρφωση της γλώσσας από την εξουσία και την προσαρμογή της στα μέτρα της και τους σκοπούς της. Η δύναμη της εξουσιαστικής γλώσσας μεταβάλλει, είπαν, σε αγέλες προδομένων παλιάτσων τα ανθρώπινα πλάσματα. Αυτό συμβαίνει σήμερα περισσότερο ίσως από κάθε άλλη φορά, αφού σήμερα περισσότερο από κάθε άλλη φορά η εξουσία έχει μελετήσει και έχει αναγάγει σε επιστήμη αυτόν τον τρόπο διοίκησης. Άλλωστε σήμερα περισσότερο από άλλοτε η τεχνολογία τής παρέχει τα μέσα να εξακτινώνει σε όλα τα σημεία του πλανήτη το λόγο της. Η πραγματικότητα όμως αυτή δεν είναι και αθεράπευτη. Θεραπεύεται και αναστρέφεται με τη γλώσσα της παιδείας, η οποία αποτελεί και τη μόνη ελπίδα, για να αρχίσει κάποτε η αντίστροφη μέτρηση.

Η γλώσσα είναι παντοδύναμη. Την παντοδυναμία της αυτήν την γνωρίζουν οι εξουσίες, και μάλιστα οι εξουσίες των ολοκληρωτικών καθεστώτων, και την εκμεταλλεύονται προκειμένου να επιβάλουν τη βούληση τους. Φτάνουμε έτσι στις ολοκληρωτικές γλώσσες (les langages totalitaires), οι οποίες στηρίζονται κυρίως στη βουλητική λειτουργία της γλώσσας. Μια λειτουργία που προσπαθεί να αλλοιώσει/κάμψει τη βούληση του δέκτη, πράγμα που έχει ως αποτέλεσμα την αλλοτρίωσή του, την ολοσχερή εξάρτησή του και την πλύση του εγκεφάλου του.

Την πιο δυνατή γλώσσα σήμερα, λένε, τη διαθέτει εκείνος που διαθέτει την πιο μεγάλη δύναμη, και την πιο μεγάλη δύναμη τη διαθέτει εκείνος που ελέγχει και κατευθύνει τον τύπο, το ραδιόφωνο, την τηλεόραση, χωρίς να αγνοούμε τον ψίθυρο και τους κάθε είδους προπαγανδιστικούς μηχανισμούς των ολοκληρωτικών καθεστώτων, οι οποίοι (μηχανισμοί) με άκρως μελετημένους τρόπους και με επιστημονική μεθοδικότητα χρωματίζουν και προσφέρουν στην κοινή γνώμη, ό,τι κάθε φορά συμφέρει στην εξουσία την οποία υπηρετούν. Η δύναμη αυτή της εξουσιαστικής γλώσσας μεταβάλλει, όπως είπαν, σε αγέλες προδομένων παλιάτσων τα ανθρώπινα πλάσματα.

Ας κάνουμε, όμως, ένα ακόμη βήμα. Η γλώσσα, κατά τον Φάι, αποτελεί το πεδίο των κοινωνικών αγώνων. Δεν εξεικονίζει ούτε αντανακλά τους αγώνες, δεν είναι το ίχνος της πάλης των ανθρώπων για επιβίωση και επιβολή, αλλά η ίδια η γλώσσα είναι η πάλη και ο αγώνας. Η λέξη, λέει ο Μπαχτίν, είναι το ιδεολογικό σημείο το οποίο κοινωνικά είναι πολυτονισμένο. Άλλωστε την ίδια γλώσσα τη χρησιμοποιούν ομιλητές που ανήκουν σε διαφορετικές κοινωνικές τάξεις. Συνεπώς μέσα σε κάθε ιδεολογικό σημείο δεν μπορεί παρά να συγκρούονται αντιφατικοί δείκτες αξίας. Αυτό σημαίνει ότι η λέξη, το είπε ο Φάι, δεν αντανακλά απλώς την πάλη των κοινωνικών τάξεων, αλλά συμμετέχει σ' αυτήν. Έτσι η κυρίαρχη τάξη προσπαθεί να εξαλείψει τους άλλους τόνους από τη λέξη και να επιβάλει σ' αυτήν τον έναν, τον δικό της τονισμό.

Δεν κρίνουμε σκόπιμο, θα ήταν άλλωστε κουραστικό, να κάνουμε λόγο για τις σχολές, τις θεωρίες και τα ρεύματα της ανάλυσης του λόγου της εξουσίας. Προσφέρει ενδιαφέρον υλικό η διεθνής βιβλιογραφία, η οποία αναφέρεται στις σχέσεις γλώσσας, εξουσίας και ιδεολογίας. Δεν αντέχουμε όμως στον πειρασμό να μη μεταφέρουμε από το βιβλίο της Josiane Boutet "Εισαγωγή στην Κοινωνιογλωσσολογία" την απόπειρα του Μπρεχτ για αποκατάσταση της αλήθειας με την πρακτική ανατροπής ενός ναζιστικού λόγου. Πρόκειται για την αποκάλυψη ενός υποκριτικού χριστουγεννιάτικου μηνύματος, το οποίο απευθύνει προς τον γερμανικό λαό ο διαβόητος συνεργάτης του Hitler, ο Es. 
 
Η πρακτική της αποκάλυψης συνίσταται στη συστηματική αποδιοργάνωση και εκ νέου αναδιάρθρωση των γλωσσικών τύπων και της διαπλοκής τους. Ανάμεσα από τα γλωσσικά σημεία και τις μεγαλύτερες δομές τους αναζητά και βρίσκει ο Μπρεχτ τα λανθάνοντα σημαινόμενα και αποκαλύπτει τις υποκριτικές δομές του λόγου με τα ταρτουφικά τους μηνύματα. Για να το πετύχει, μελετά κάθε πρόταση και επισημαίνει την κενή επιχειρηματολογία, ώστε να αναδυθεί μέσα από τον μεγαλόσχημο και προσεκτικά δομημένο εξουσιαστικό λόγο ο παραλλαγμένος πραγματικός λόγος και η θαμμένη αλήθεια.

Γράφει ο Es: "Δίκαια περήφανοι για το πνεύμα της αυτοθυσίας και αλληλεγγύης του γερμανικού λαού, θα μπορούσαμε να πούμε σήμερα. Αυτή την παραμονή Χριστουγέννων, αυτόν το χειμώνα, η Γερμανία δεν αφήνει κανένα από τα παιδιά της πεινασμένο κτλ."

Αποκαθιστά και αποκαλύπτει ο Μπρεχτ: "Περήφανοι για το πνεύμα των καπιταλιστών, που θυσίασαν ένα μέρος από αυτά που είχαν θυσιάσει γι' αυτούς αυτοί που δεν έχουν τίποτε στην κατοχή τους, και περήφανοι για την προθυμία τους να συντρέξουν αυτούς που κρατάνε μέσα στη μιζέρια, θα μπορούσαμε να πούμε σήμερα: Αυτή την παραμονή των Χριστουγέννων, αυτόν τον χειμώνα οι γερμανοί καπιταλιστές δεν αφήνουν κανένα φτωχό να πεθάνει εντελώς από την πείνα κτλ."

Αποδιαρθρώνει έτσι ο Μπρεχτ και αποκαλύπτει την ιδεολογία της εξαπατητικής γλώσσας της εξουσίας, η οποία παγιδεύει και ευνουχίζει τα θύματά της. Τα μέσα που χρησιμοποιεί είναι η εμπειρική και διαισθητική πρακτική του παραφρασμένου λόγου. Δείχνει όμως πειστικά ότι η γλώσσα ούτε αθώα είναι ούτε ουδέτερη, αλλά ούτε και βρίσκεται έξω και πέρα από την κοινωνική πάλη των τάξεων.

"Αυτού του είδους η ανάγνωση κειμένων της εξουσίας, λέει ο Φιαλά, επιβάλλει έναν διαρκή συσχετισμό των συστατικών στοιχείων του λόγου με την ιστορική και πολιτική θέση του ρήτορα". Αυτό κάνει εμπειρικά και διαισθητικά ο Μπρεχτ, ο οποίος, αν και δεν είναι ειδικός αναλυτής/ερμηνευτής τέτοιων κειμένων, εντούτοις φτάνει στο καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα, γιατί έχει το χάρισμα του ποιητή να συναιρεί μέσα του τον κόσμο και την αλήθεια.

Η προσέγγιση και η ανάλυση του εξουσιαστικού λόγου (λόγοι πολιτικών, διατάγματα, προκηρύξεις, διαφημίσεις, άρθρα σε εφημερίδες, νομοθεσίες κτλ., καθώς και κάθε λόγος στον οποίο υποκρύπτονται εξουσιαστικές τάσεις) προϋποθέτουν, οπωσδήποτε, την εφαρμογή μεθοδολογίας, με την οποία θα επισημανθεί και θα αποκαλυφθεί, μέσα από τις λέξεις-κλειδιά και την κανονικότητα των βασικών δομών του κειμένου, η λανθάνουσα και αναιδώς κραυγάζουσα συχνά εξουσιαστική υποκρισία. Πάντως κάποια από τα γνωρίσματα που βοηθούν στην ανάγνωση και την αποκάλυψη αυτής της γλωσσικής ποικιλίας είναι τα

 ακόλουθα.
    Πρώτα πρώτα είναι μια γλώσσα με έντονο στην ουσία, λανθάνοντα, όμως, συχνά από πλευράς μορφοσύνταξης διατακτικό χαρακτήρα. Γίνεται μέσα σε ελλειπτικές και ονοματικές προτάσεις ευρύτατη χρήση ουσιαστικών συνοδευόμενων κατά κανόνα από προσδιορισμούς, οι οποίοι υπογραμμίζουν αυταπόδεικτες αλήθειες με τρόπο δογματικό και απόλυτο. Αρκεί να θυμηθεί κανείς εκείνη την ανεπανάληπτη ρήση του δικτάτορα Γ. Παπαδόπουλου "Ελλάς

 

Ελλήνων Χριστιανών" ή άλλες ανάλογες, με τις οποίες ο πομπός επιβάλλει στον δέκτη την αναπαραγωγή σεβαστών αξιών ή θεσμών. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο ονοματικός λόγος κυριαρχεί, ενώ περιορίζεται ο ρηματικός λόγος ή κάθε άλλος λόγος παραστατικός που με την ευκρίνειά του και την ενέργειά του μπορεί να οδηγήσει στη δραστική σκέψη. Αλλά και όταν χρησιμοποιείται το ρήμα, προτιμούνται οι εξακολουθητικοί χρόνοι οι οποίοι αφανίζουν τις συγκεκριμένες χρονικές στιγμές και τονίζουν τη διάρκεια και την αιωνιότητα.

Προτιμάει, ακόμη, η γλώσσα της εξουσίας λεκτικό συμβολισμό, ο οποίος μέσα από μονοσήμαντο και κατευθυνόμενο μονόλογο, φιλικό συχνά, καλλιεργεί την αοριστία, τη γενικότητα, την ασάφεια, την ταυτολογία, τη μυστικοπάθεια, τον ημικαταληπτό λόγο. Ο τελευταίος πάλι έντεχνα αλλά σταθερά επιδιώκει τη δημιουργία αποστάσεων και χάσματος ανάμεσα στον πομπό (που είναι "σοφός", "παντογνώστης", "παντοδύναμος", "άνθρωπος σπάνιας ποιότητας") και στο δέκτη, ο οποίος πρέπει να αισθάνεται ασήμαντος, κατώτερος και γι' αυτό εξαρτημένος από τον πομπό.

Από την πλευρά του περιεχομένου πάλι η γλώσσα της εξουσίας μηδενίζει τη σκέψη και την κριτική και προβάλλει δομικά στοιχεία αντικριτικά, καθώς επιβάλλει με δογματικότητα και απολυτότητα τα "αναμφισβήτητης" αξίας μηνύματα του πομπού. Μια τέτοια γλώσσα, βέβαια, δεν μπορεί παρά να είναι: αποστεωμένη και μουσειακή, αφού δεν ερευνά, δεν κρίνει, δε συσχετίζει, δεν διαλέγεται, αλλά συντηρεί και μεταφέρει με μεγαληγορία και βεβαιότητα "αιώνιες και μοναδικές" αξίες και "αλήθειες"' αυταρχική, αφού δεν υπάρχουν περιθώρια διαλόγου και ο δέκτης παίρνει εντολή να συντονίζεται στα μηνύματα του πομπού· υπερβατική, αφού θραύει ή αγνοεί τις ποικίλες μορφές της καθημερινότητας και με την υπέρβαση της πραγματικότητας και τη γενίκευση (και τη θέωση) του λεκτικού συμβολισμού δοκιμάζει να υποβάλει τα περιεχόμενα των μηνυμάτων της, στεγαζόμενα ερμητικά σε αποδεκτές και μεγάλες αξίες: οικογένεια, πατρίδα, θρησκεία κτλ.

Θα μπορούσαμε, δηλαδή συνοπτικά να πούμε ότι η γλώσσα της εξουσίας είναι γλώσσα φθοράς και διαφθοράς και όχι γλώσσα επικοινωνίας, αφού διασαλεύεται αυθαίρετα η σχέση συμβόλων και συμβολιζομένων, σημαινόντων και σημαινομένων, καθώς τα σημεία φορτίζονται με τα αντίθετά τους σημασιολογικά φορτία. Είναι γνωστό π.χ. πως σ' ολόκληρο τον κόσμο οι δικτατορίες επιβάλλονται εν ονόματι της σωτηρίας των δημοκρατικών ελευθεριών των λαών. Η στρέβλωση, δηλαδή, και η αυθαιρεσία της διαφθοράς θριαμβεύουν σε βάρος της γλώσσας και του επικοινωνιακού της χαρακτήρα.

Εικόνα

Η μόνη που μπορεί να βοηθήσει τον σημερινό άνθρωπο και να αντισταθεί στη δύναμη και την ευτελιστική γοητεία της εξουσιαστικής γλώσσας είναι, νομίζω, πάλι η γλώσσα. Είναι, θα έλεγα, το υπερόπλο που έχει την ικανότητα να εξουδετερώνει τα όπλα της τρέλας και της αυταρχικότητας. Και γόμωση αυτού του υπερόπλου είναι εξάπαντος η παιδεία με τις δυναμικές της. Αυτές θα βαθύνουν την κοίτη της ανθρώπινης σκέψης, θα καλλιεργήσουν την αρετή του ανθρώπου, θα τον καταστήσουν ευαίσθητο στο ωραίο και στην ανθρωπιά, θα τον συνδράμουν να αποκτήσει μηχανισμούς αντίστασης και να κατακτήσει την ελευθερία του. Γιατί την πιο μεγάλη δύναμη πιστεύω ότι τη διαθέτει η πιο ελεύθερη ψυχή. Αυτή έχει και την πιο δυνατή γλώσσα. Δυνατότερη ακόμη και από τη γλώσσα της εξουσίας. Δεν έχουμε παρά να θυμηθούμε την απάντηση του στρατηγού Μακρυγιάννη στον Δεριγνύ:

Αφού το δυνάμωσα, σε δυο ημέρες ήρθε ο Χατζημιχάλης με τους ανθρώπους μου, οπού μου πήρε, ήρθε ο Κωνσταντήμπεγης Μαυρομιχάλης, μ' ολίγους κι ο Υψηλάντης με τους ανθρώπους του, όλους δεκαπέντε. Εκεί οπούφκιανα τις θέσεις τους εις τους Μύλους ήρθε ο Ντερνύς να με ιδεί. Μου λέγει: "Τι κάνεις αυτού; αυτές οι θέσες είναι αδύνατες· τι πόλεμο θα κάμετε με τον Μπραΐμη αυτού; - Του λέγω, είναι αδύνατες οι θέσεις κι εμείς, όμως είναι δυνατός ο Θεός οπού μας προστατεύει· και θα δείξωμεν την τύχην μας σ' αυτές τις θέσες τις αδύνατες. Κι αν είμαστε ολίγοι εις το πλήθος του Μπραΐμη, παρηγοριόμαστε μ' έναν τρόπον, ότι η τύχη μάς έχει τους Έλληνες πάντοτε ολίγους. Ότι αρχή και τέλος, παλαιόθεν και έως τώρα, όλα τα θεριά πολεμούν να μας φάνει και δεν μπορούνε· τρώνε από μας και μένει και μαγιά. Και οι ολίγοι αποφασίζουν να πεθάνουν κι όταν κάνουν αυτήνη την απόφαση, λίγες φορές χάνουν και πολλές κερδαίνουν. Η θέση οπού είμαστε σήμερα εδώ είναι τοιούτη και θα ιδούμεν την τύχη μας οι αδύνατοι με τους δυνατούς. –Τρεμπιέν", λέγει κι αναχώρησε ο ναύαρχος. Μακρυγιάννης, «Απομνημονεύματα» [Η απάντηση στο Δεριγνύ] [πηγή: Έκφραση-Έκθεση Β΄ Λυκείου]

Εικόνα
Βαθιά η γλώσσα γιατί βγαίνει από βαθιά ψυχή. Τόσο βαθιά όσο βαθιά είναι η συνείδηση του Ελληνισμού που τη γεννάει. Μόνον που αυτό το βάθος δεν το υποψιάζεται η ανεμόεσσα σκέψη των σημερινών ανθρώπων που ζητούν όλες τις λύσεις των προβλημάτων τους στη μηχανή. "Τα μεγάλα προβλήματα της ζωής, λέει ο L. Wittgenstein, δε λύνονται στην επιφάνεια, αλλά μονάχα στο βυθό. Σε επιφανειακές διαστάσεις παραμένουν άλυτα". Και στο βυθό βρίσκεται η ψυχή του ανθρώπου.

Τα αίτια, λοιπόν, της κρίσης της γλώσσας (και της γλώσσας της εξουσίας) παραπέμπουν στα αίτια της κρίσης της παιδείας, τα οποία με τη σειρά τους παραπέμπουν στην κρίση του ανθρώπου. Ένας φαυλεπίφαυλος κύκλος.

Μπέρτολντ Μπρεχτ, «Για την αποκατάσταση της αλήθειας» Μπέρτολντ Μπρεχτ, «Πέντε δυσκολίες για να γράψει κανείς την αλήθεια»

■Αυτό το πρώτο κείμενο και ο σχολιασμός του ήταν μια πρώτη προσέγγιση του προβλήματος. Ελάτε τώρα να κάνουμε το δεύτερο βήμα, για να δούμε από πιο κοντά και με τη συνδρομή και άλλων κειμένων το θέμα μας.

▶Δείτε προσεκτικά και συζητήστε το ακόλουθο κείμενο, το οποίο έχει ανθολογηθεί από συνέντευξη δημοσιευμένη στον Τύπο:

■Ερώτηση: Και τι μπορεί να σώσει τον άνθρωπο από τον Άδικο Λόγο της εξουσίας, όπως τον ονομάσατε; Υπάρχει γλώσσα ισχυρότερη από τη γλώσσα των όπλων;

Απάντηση: Υπάρχει. Γι' αυτό υπάρχει και ελπίδα. Είναι ο λόγος πάλι, ο Δίκαιος Λόγος, ο οποίος μπορεί να αντισταθεί αποτελεσματικά στην ευτελεστική δύναμη του Άδικου Λόγου. Γιατί την πιο μεγάλη δύναμη δεν τη διαθέτουν οι πλανητάρχες ή τα Μ.Μ.Ε., όπως νομίζεται. Την πιο μεγάλη δύναμη τη διαθέτει η πιο ελεύθερη ψυχή, η ψυχή με την πιο βαθιά παιδεία. Αυτή έχει και τον πιο δυνατό λόγο. Δυνατότερο και από το λόγο της εξουσίας. Τον βρίσκουμε αυτόν τον λόγο στην Αρχαία Ελλάδα, στη Βυζαντινή, στη Νεότερη. Είναι ο λόγος του Προμηθέα προς το Δία, της Αντιγόνης προς τον Κρέοντα, του Μεγάλου Βασιλείου προς τον Βάλη, του Κολοκοτρώνη, του Μακρυγιάννη. Και είναι βαθύς αυτός ο λόγος, γιατί αναδύεται από βαθιές ψυχές. Τόσο βαθιές όσο βαθιά είναι η συνείδηση της παιδείας του λαού που τις γεννάει. Μόνο που αυτή τη διάσταση του βάθους του "επ' αληθείαις" πολιτισμού, δεν την υποψιάζεται η ανεμόεσσα σκέψη των απαίδευτων και όσων άλλων ζητούν τις λύσεις των προβλημάτων στη βία και στη μηχανή.

Ερώτηση: Ποιος είναι ο δρόμος προς το Δίκαιο λόγο, όπως τον χαρακτηρίζετε, που θα δώσει τη λύση στα σημερινά προβλήματα;

Απάντηση: Ο δρόμος του ελληνικού λόγου που οδηγεί στην ελευθερία, στην πρώτη ανθρώπινη ελευθερία, όπως τη δίδαξε ο πρώτος ελεύθερος ποιητής, ο Έλληνας Αισχύλος, στην προμηθεϊκή του τριλογία. Είναι ο μόνος που μπορεί να βγάλει την ανθρωπότητα από τα σημερινά της αδιέξοδα. Και αν δεν το πραγματώσει ο σημερινός Ελληνισμός, θα το επιδιώξει μόνη της η ανθρωπότητα, όταν θα έχει ξεπεράσει την ύβρη της μηχανής και της ύλης, που την έχουν παγιδέψει. Είναι ανάγκη η λεγόμενη "πολιτισμένη" ανθρωπότητα να σκεφθεί όρους και αρχές με κριτήρια την ευτυχία του ανθρώπου και όχι του ανθρώπου-μηχανή στην υπηρεσία των μεγάλων συμφερόντων. Η πορεία όμως προς τον αληθινό πολιτισμό των ελεύθερων ανθρώπων και όχι προς τον "πολιτισμό" των λιγότερο ή περισσότερο καταρτισμένων γιγάντων ή νάνων της τεχνολογίας, είναι ανάγκη σ' αυτό το πνεύμα του ελληνικού, δηλαδή του πρώτου ευρωπαϊκού, λόγου της ελευθερίας, να θεμελιωθεί. Μια τέτοια, όμως, θεμελίωση απαιτεί, όπως λέει ο Μπρεχτ, να σκεφτούμε από την αρχή, αφού έτσι θα βγούμε από την πλάνη. Κανένας, λέει ένας σοφός, δεν μπορεί να χτίσει για λογαριασμό σου το γεφύρι απ' όπου χρωστάς να περάσεις το ρεύμα της ζωής...

Ερώτηση: Και ποιο είναι το υπερόπλο που έχει την ικανότητα να εξουδετερώσει τα όπλα της εξουσίας, της αυθαιρεσίας και του αυταρχισμού;

Απάντηση: Η δύναμη της γλώσσας του σημερινού ανθρώπου. Αυτήν πρέπει να αντιτάξει στην όποια "δύναμη" των ισχυρών της γης και στις εξουσίες. Όταν δεν είναι κενός λόγος, αλλά όταν έχει για γόμωσή της την παιδεία, με τις ανεξάντλητες δυναμικές της. Η παιδεία έχει τη δύναμη να εξανθρωπίζει τον άνθρωπο: απόρροια της αγωγικής πράξης, κατά την οποία παιδεύοντες, παιδευόμενοι και παιδευτικές αξίες βρίσκονται σε μια δυναμική αγωνιστική αλληλενέργεια (Σ. Γεδεών), Ένα σπάνιο αγαθό, που δεν πραγματώνεται παρά μόνον με την παιδεία, πηγάζει από βάθη όπου σβήνει η διαφορά του ατομικού και του εθνικού εγώ και συ από την ταυτότητα της ζωής. Σβήνει η διαφορά και αναδύεται ως κατηγορική προσταγή η φωνή της ηθικής, η οποία ορίζει την ανθρώπινη ποιότητα (Β. Τατάκης). Ο άνθρωπος τότε πραγματώνει την ανώτερη φύση του, την πνευματική του ουσία. Υψώνεται, δηλαδή, στη σφαίρα της ελευθερίας. Και δεν ξέρω τίποτε δυνατότερο από τον ελεύθερο άνθρωπο...


▶Μπορείτε, τώρα που γνωρίζετε και τα δύο κείμενα (αρχικό κείμενο και κείμενο της συνέντευξης), να διατυπώσετε τον προβληματισμό σας και τις απόψεις σας πάνω στα ακόλουθα θέματα: 
α) Συμφωνείτε ή όχι (και γιατί) με την άποψη ότι "την πιο μεγάλη δύναμη τη διαθέτει η πιο ελεύθερη ψυχή, η ψυχή με την πιο βαθιά παιδεία" και ότι αυτή αρθρώνει και τον πιο δυνατό λόγο;
 β) Συμφωνείτε ή όχι (και σε κάθε περίπτωση γιατί) ότι ο ελληνικός λόγος, όπως αρθρώθηκε στην Αρχαία Ελλάδα, οδηγεί τον άνθρωπο προς την ελευθερία; γ) Συμφωνείτε ή όχι (και σε κάθε περίπτωση γιατί) ότι η παιδεία έχει τη δύναμη να εξανθρωπίζει τον άνθρωπο;

Ύστερα από τη συζήτηση αναπτύξετε ένα από τα τρία αυτά θέματα γραπτώς χρησιμοποιώντας 400 λέξεις περίπου. Σε κάθε περίπτωση συμβουλευτείτε τα κείμενα που ακολουθούν είτε αναφέρονται στο θέμα που πραγματεύεσθε είτε όχι. Είναι αποσπάσματα από μεγάλα έργα: το πρώτο (α) από την τραγωδία του Αισχύλου "Προμηθεύς Δεσμώτης", το δεύτερο (β) από την "Αντιγόνη" τον Σοφοκλή, το τρίτο (γ) από τον "Εις Μέγαν Βασίλειον Επιτάφιον" λόγον, τον οποίο συνέθεσε ο Γρηγόριος ο Θεολόγος, και το τέταρτο (δ) από τα "Απομνημονεύματα" του Θ. Κολοκοτρώνη.


ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ ΔΕΣΜΩΤΗΣ,

Ο Προμηθέας είναι αλυσοδεμένος από τους θεούς σ' έναν απόκρημνο βράχο του Καύκασου, γιατί, παρά την απαγόρευσή τους, 
έφερε στους ανθρώπους το φως και τον πολιτισμό και τους έσωσε από την καταστροφή. 
Και καρφωμένος, όμως, στο βράχο δεν υποτάσσεται στις απειλές του Δία. Απειλεί μάλιστα ο ίδιος τον Θεό μηνώντας του ότι γνωρίζει κάποιο μυστικό που, αν δεν το μάθει, θα χάσει τον θεϊκό του θρόνο.

  Στον λόγο της εξουσίας του αυθαίρετου Δία ο τιτάνας αντιτάσσει τον δικό του κραταιό λόγο, ο οποίος αναδύεται από τη δίκαιη συνείδησή του -ο Προμηθέας ευεργέτησε το γένος των θνητών. Αυτό τον υψώνει και του δίνει δύναμη ψυχής. Αισθάνεται τέτοιο ψυχικό μεγαλείο, ώστε αψηφά τις απειλές και τους κεραυνούς του Δία.

Προμηθέας Προμηθεύς Δεσμώτης Αισχύλου Προμηθεύς Δεσμώτης (πρωτότυπο και μετάφραση) [πηγή: Μικρός Απόπλους]

Στον πιο κάτω διάλογο ο Ερμής, απεσταλμένος του Θεού, εις μάτην προσπαθεί να κάμψει τη βούληση του Προμηθέα και να του αποσπάσει το μυστικό.

▶Νομίζετε ότι η αισχυλική/προμηθεϊκή ελευθερία θα μπορούσε να έχει κάποια σημασία για τον σημερινό άνθρωπο; 

Συμφωνείτε π.χ. με την άποψη ότι,

 "είναι ανάγκη η Ευρώπη να σκεφθεί όρους και αρχές με κριτήριο την ευτυχία, δηλαδή την ελευθερία, του ανθρώπου, και όχι του ανθρώπου-μηχανή στην υπηρεσία των μεγάλων οικονομικών συμφερόντων; και (ότι) για να φτάσει αυτήν την ευτυχία, έχει πολλά να ωφεληθεί από το ελληνικό πνεύμα;" 

Ξέρετε άλλον ποιητή σε πανανθρώπινη κλίμακα που να μίλησε έτσι για την ελευθερία και μάλιστα πριν από δυόμισι χιλιάδες χρόνια; Ποιητή που να σήκωσε το ανάστημα του απέναντι στην αυθαιρεσία των θεών και να κέρδισε για λογαριασμό του ανθρώπου την ελευθερία; Ο άνθρωπος του Αισχύλου είναι το κέντρο του σύμπαντος: ο άνθρωπος ελεύθερος απέναντι στον άνθρωπο, στην ομάδα, στο συμφέρον, στο Θεό του, σε όλους εκείνους που εκμαυλίζουν τη ζωή του.

■Επίσης τις παρακάτω απόψεις του Φ. Πολίτη: Πρώτη φορά, είπαν, στην Ελλάδα κερδήθηκαν η ελευθερία του ανθρώπου και ο λόγος της ελευθερίας. Προϋπόθεση, άλλωστε, του λόγου της ελευθερίας είναι ο ελεύθερος άνθρωπος. Η διαλεκτική πορεία που έφερε ως εκεί ήταν επίπονη και προέκυψε από την ένταση των συγκρούσεων του Έλληνα με υπέρτερες δυνάμεις ανθρώπινες και θεϊκές. Καθρέφτης αυτής της πορείας είναι η ζωή και το έργο του Αισχύλου. Μάχεται ο Αισχύλος στον Μαραθώνα και στη Σαλαμίνα με δόρυ και με ασπίδα, όπως μάχεται και η γενιά του, για να προστατέψει την ελληνική ανεξαρτησία από τον δεσποτισμό της Ανατολής. Μάχεται, όμως, ακόμη ο Αισχύλος, αντιπροσωπευτικός κι εδώ εκφραστής της γενιάς του, να ελευθερώσει με τον λόγο της ελευθερίας τον άνθρωπο από πανάρχαιες ανατολικής προέλευσης δοξασίες που τον κρατούσαν δεσμώτη. "Με τιτανική προσπάθεια ανοίγει το δρόμο προς τις πηγές της ζωής και της ελευθερίας του ανθρώπου. Ο άνθρωπος ελεύθερος όχι μονάχα απέναντι στον δεσποτισμό των ανθρώπων αλλά και απέναντι στον δεσποτισμό των θεών. Η σύγκρουσή του με τους θεούς βρίσκει την έκφρασή της στον "Προμηθέα Δεσμώτη". Η ελεύθερη ατομική ζωή του ανθρώπου βρίσκει τη δικαίωσή της με τον ελεύθερο λόγο της "Ορέστειας".

Διάλογος Προμηθέα – Ερμή,

Πρ. Σκύβε, προσκύνα, θώπευε πάντοτε τους κρατούντες!
Πιο λίγο κι απ' το τίποτα με νοιάζει για το Δία.
Αυτόν το λίγο τον καιρό ας άρχει, ας αρπάζει·
η δύναμή του στους θεούς πολύ δε θα κρατήσει…
Μα βλέπω κι έρχεται εδώ του Δία ο ταχυδρόμος,
αυτού του νέου τύραννου το πρόθυμο τσιράκι·
κάτι καινούριο βέβαια έρχεται ν' αναγγείλει.
Ερ. Σ' εσένα το… σοφότατο, το βαρυπικραμένο,
που αμάρτησες προς τους θεούς δίνοντας στους ανθρώπους
τιμές, στον κλέφτη της φωτιάς το λόγο απευθύνω:
Προστάζει ο πατέρας μου να πεις αυτούς τους γάμους
που φλυαρείς πως πρόκειται να χάσει την αρχή του·
και όχι με αινίγματα βέβαια και ασάφειες,
μα καθαρά και ξάστερα· και μη με αναγκάσεις
να κάνω διαδρομή διπλή άσκοπα, Προμηθέα·
το βλέπεις πως δεν κάμπτεται με κάτι τέτοια ο Δίας.
Πρ. Ο λόγος μεγαλόστομος και έπαρση γεμάτος,
για υπηρέτη των θεών κομμένος και ραμμένος…
Καινούρια η εξουσία σας, πρόσφατη, και θαρρείτε
ότι σε κάστρα άπαρτα θα κατοικείτε αιώνια…
Όμως δεν είδα απ' αυτά να πέφτουν δυο τυράννους;
κι αυτόν που τώρα κυβερνάει θα δω να πέφτει τρίτος
άτιμα και ταχύτατα· μήπως και το νομίζεις
πως σκιάζομαι νέους θεούς, τρέμω και θα λουφάξω;
Πολύ μακριά βραδιάζεσαι… Πάρε το δρόμο που 'ρθες
ανάποδα τώρα εσύ και ξαναγύρνα πίσω.
Ερ. Όμως μ' αυτή την έπαρση και την αυθάδειά σου
στις συμφορές σου αυτές εδώ μου είσαι αραγμένος…
Πρ. Δε θα την άλλαζα ποτέ, βάλ' το μες στο μυαλό σου,
αυτή τη δυστυχία μου με τη δική σου λάτρα.
Ερ. Είναι καλύτερη, θαρρώ, η λάτρα αυτού του βράχου
παρά να είσαι ο πιστός ο άγγελος του Δία…
…………………………………………………………
Πρ. Εκείνους που σε βρίζουνε πρέπει και να τους βρίζεις.
Ερ. Με το κατάντημα αυτό μοιάζεις να καμαρώνεις.
Πρ. Να καμαρώνω; Εύχομαι έτσι να καμαρώνουν
και τους δικούς μου τους εχθρούς! Μέσα σ' αυτούς κι εσένα!
Ερ. Κι εμέ λοιπόν κατηγορείς γι' αυτή τη συμφορά σου;
Πρ. Μάλιστα! Τους θεούς μισώ όλους, με μια κουβέντα,
όσους ευεργετήθηκαν κι άδικα με παιδεύουν.
Ερ. Τρελάθηκες! Σε βάρεσε νόσος βαριά ακούω…
Πρ. Νόσος, αν είναι νόσημα το μίσος στους εχθρούς σου.
Ερ. Ασήκωτος θα ήσουνα, αν ευτυχούσες κιόλας…
Πρ. Αλί μου!
Ερ. "Αλί μου", ε; Τη λέξη αυτή ο Δίας δεν την ξέρει.
Πρ. Όμως ο χρόνος που γερνάει όλα μας τα διδάσκει.
Ερ. Εσένα δε σε δίδαξε να βάλεις λίγη γνώση.
Πρ. Σίγουρα! Δε θ' απηύθυνα το λόγο σ' ένα δούλο…
Ερ. Τίποτα, βλέπω, δε θα πεις που θέλει ο πατέρας.
Πρ. Βλέπεις, θα του ξεπλήρωνα τη χάρη που χρωστάω…
Ερ. Με κοροϊδεύεις, φαίνεται, σαν να 'μουνα παιδάκι.
Πρ. Παιδί, και πιο ανόητος, μήπως δεν είσαι τάχα,
αν προσδοκάς πως κατιτί θα μάθεις από μένα;
Μα δεν υπάρχει βάσανο ούτε και άλλη τέχνη
να μ' αναγκάσει να του πω ο Δίας ό,τι θέλει,
προτού μου λύσει τα δεσμά αυτά που με παιδεύουν…
Έτσι, ας πέσει απάνω μου η φλόγα πυρωμένη,
με υποχθόνιες βροντές, λευκόφτερες νιφάδες
τα πάντα αναστατώνοντας ας τα αναταράξει·
δε με λυγίζει τίποτα, ώστε να μαρτυρήσω
πώς κι από ποιον είναι γραφτό το θρόνο του να χάσει.
(μετ: Στέλλα Μπαζάκου-Μαραγκουδάκη)

Εικόνα


ΑΝΤΙΓΟΝΗ,

Το νήμα από τον Αισχύλο το παίρνει ο Σοφοκλής, ο οποίος θα ζητήσει μέσα από τον αγώνα του δικού του λόγου τον λόγο της ελευθερίας. Η "Αντιγόνη" είναι ο μονόλογος του πέμπτου αιώνα – ο μονόλογος ενός πολιτισμού που ακμάζει. Η υπόθεση είναι γνωστή: Από τους δύο αδελφούς, Ετεοκλή και Πολυνείκη, που σκοτώθηκαν σε μονομαχία κατά τη φονική εκστρατεία των "Επτά επί Θήβας", ο Κρέοντας, αψηφώντας τον θείο νόμο, διέταξε να ταφεί μόνον ο Ετεοκλής. Η Αντιγόνη, όμως, δεν πειθαρχεί. Αντιτάσσει στον αυθαίρετο λόγο της εξουσίας του Κρέοντα τον δικό της λόγο της ηθικής και της αγάπης και θάβει και τον Πολυνείκη.

«Αντιγόνη» [πηγή: Σοφοκλέους Τραγωδίαι: «Αντιγόνη» και «Φιλοκτήτης» Β΄ Λυκείου - Γενικής Παιδείας]

Στο απόσπασμα που ακολουθεί έχουμε έναν έντονο διάλογο Αντιγόνης – Κρέοντα. Ο Καθείς και τα όπλα του. Συζητήστε, ωστόσο, ποιος είναι ο πειστικότερος λόγος, ο λόγος του Κρέοντα, στον οποίο από φόβο πειθαρχούν όλοι οι Θηβαίοι, ή ο λόγος της Αντιγόνης, κι ας μη βρίσκει φανερούς υποστηρικτές. Ποιος είναι ο Άδικος και ποιος ο Δίκαιος Λόγος;

Διάλογος Αντιγόνης -Κρέοντα

Κρ. Εσύ, που το κεφάλι σου μας κατεβάζεις κάτω·
ομολογείς ή θα μας πεις πως δεν τα έχεις κάνει;
Αν. Κι ομολογώ και δε σας λέω πως δεν τα έχω κάνει.
Κρ. Τη γνώριζες την προσταγή που το 'χε απαγορεύσει;
Αν. Τη γνώριζα· μα πώς αλλιώς; Ξεκάθαρη πια ήταν.
Κρ. Παρ' όλα αυτά το τόλμησες να παραβείς το νόμο;
Αν. Γιατί δε μου το πρόσταξε αυτό ο μέγας Δίας
ούτε και η συγκάτοικος με τους θεούς του Άδη,
η Δίκη, είναι που όρισε στον κόσμο τέτοιους νόμους.
Ούτε και νόμιζα ποτέ πως έχουν τέτοιο κύρος
πια οι δικές σου προσταγές, ώστε, θνητός που είσαι,
τους άγραφους κι ασάλευτους νόμους να ξεπεράσεις.
Όχι μονάχα σήμερα και χθες, μα αιώνια ζούνε,
κι ούτε που έμαθε κανείς ποια είναι η πηγή τους.
Γι' αυτό και δεν εσκόπευα, μόνο γιατί φοβάμαι
μια θέληση ανθρώπινη, στα θεία ν' αμαρτήσω.
Πως θα πεθάνω το 'ξερα -και πώς να μην το ξέρω;-
....................................
Όποιος μέσα στα βάσανα, όπως εγώ, παλεύει,
πώς κέρδος απ' το θάνατο αυτός δεν προσκομίζει;
Έτσι για μένα να με βρει η μοίρα του θανάτου
δεν είναι διόλου λυπηρό· μ' αν ίσως ανεχόμουν
το γιο της μάνας μου άθαφτο, κακοθανατισμένο,
εκείνο θα με πλήγωνε· αυτά δε με πικραίνουν.
....................................
Χο. Δείχνει σκληρό το φυσικό κι από σκληρό πατέρα
αυτής της κόρης· στα δεινά δε σκύβει το κεφάλι.
Κρ. Να ξέρεις πως κι οι πιο σκληροί οι χαρακτήρες πέφτουν,
συντρίβονται· το σίδερο, όσο γερό και να 'ναι,
όταν το ψήσεις στη φωτιά, πολλές φορές το βλέπεις
να σπάει και να ραγίζεται, να γίνεται κομμάτια. […].
Δε θα 'μαι άνδρας πια εγώ, αυτή θα είναι άνδρας,
αν ατιμώρητα αψηφάει τη δύναμη που έχω. […].
Αν. Γυρεύεις κάτι πιο πολύ απ' το να με σκοτώσεις;
Κρ. Τίποτε άλλο πιο πολύ· μ' αυτό τα έχω όλα.
Αν. Γιατί χασομεράς λοιπόν; Απ' τα δικά σου λόγια
δε μου αρέσει τίποτα και μήτε να μ' αρέσει.
Το ίδιο και οι πράξεις μου σ' εσένα δεν αρέσουν.
Κι όμως πού μεγαλύτερη θα 'βρισκα δόξα τάχα
απ' την ταφή του αδελφού, που 'χε την ίδια μάνα;
Και όλοι αυτοί θα λέγανε πως συμφωνούν, αν ίσως
ο φόβος δεν τους έδενε τη γλώσσα ο δικός σου.
Η τυραννία σε πολλά έχει χάρες μεγάλες
κι είναι στο χέρι της να λέει, να κάνει ό,τι θέλει.
Κρ. Το βλέπεις μονάχα εσύ αυτό απ' τους Καδμείους.
Αν. Κι αυτοί το βλέπουν, μα μπροστά σ' εσέ κλείνουν το στόμα.
Κρ. Του λόγου σου δεν ντρέπεσαι να έχεις άλλη γνώμη;
Αν. Να σέβομαι το αίμα μου καμιά ντροπή δεν είναι.
Κρ. Δεν είναι αίμα σου κι αυτό που σκότωσε εκείνος;
Αν. Αίμα μου, από μάνα μια κι από πατέρα έναν.
Κρ. Και πώς σ' αυτόν ασέβεια τόσο μεγάλη δείχνεις;
Αν. Μα ο νεκρός δε συμφωνεί με θεωρίες τέτοιες.
Κρ. Το ίδιο με τον ασεβή δεν το τιμάς κι εκείνον;
Αν. Ο αδελφός μου χάθηκε, δεν ήτανε και δούλος.
Κρ. Τη χώρα αφανίζοντας· κι ο άλλος πολεμώντας.
Αν. Όμως ο Άδης τους μετράει όλους με μέτρο ίδιο.
Κρ. Την ίδια τύχη ο καλός με τον κακό δεν έχει.
Αν. Ποιος ξέρει αν το δέχεται αυτό ο κάτω κόσμος;
Κρ. Και πεθαμένος ο νεκρός φίλος ποτέ δε θα 'ναι.
Αν. Για την αγάπη πλάστηκα και όχι για το μίσος.
Κρ. Στον κάτω κόσμο που θα πας, αν θέλεις την αγάπη,
αγάπα τον· μα όσο ζω δεν κυβερνάει γυναίκα.
(μετ: Στέλλα Μπαζάκου-Μαραγκουδάκη)


ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΜΕΓΑΛΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ - ΜΟΔΕΣΤΟΥ

Αλλά και από τον χριστιανικό κόσμο του μεσαιωνικού Ελληνισμού δε λείπουν αυτού του είδους οι συγκρούσεις. Είναι γνωστή π.χ. η περίπτωση του Μεγάλου Βασιλείου, ο οποίος αντιτάσσει τον δίκαιο λόγο του στον εξουσιαστικό και βίαιο λόγο τού ύπαρχου Μόδεστου απεσταλμένου του αυτοκράτορα:

■Δήμευση της περιουσίας, του απαντά, δεν φοβούμαι. Εξάλλου δεν έχω καμιά περιουσία. Κάποια βιβλία υπάρχουν μόνον και κάποια παλιά ράκη.

■Αλλά ούτε και η εξορία με τρομάζει, γιατί η γη στην οποία κατοικώ δεν είναι ιδιοκτησία μου. Πάροικος είμαι σ' αυτόν τον κόσμο και περαστικός.

■Οι βασανισμοί πάλι δε με πτοούν, γιατί το αδύνατο κορμί μου δε θα τους αντέξει.

■Όσο για τον θάνατο… Αυτόν, λέγει, τον θεωρώ ευεργέτη, διότι "οὗτος θᾶττον πέμπει με πρός Θεόν, ᾧ ζῶ, καί πολιτεύομαι, καί τῷ πλείστῳ τέθνηκα, καί πρός ὃν ἐπείγομαι πόρρωθεν".

Συγκλονιστική είναι και η κατακλείδα της απάντησης του Μεγάλου Βασιλείου: "Πῦρ δέ καί ξίφος καί θῆρες, λέγει, καί οἱ τάς σάρκας τέμνοντες ὂνυχες τρυφή μᾶλλον ἡμῖν εἰσιν ἢ κατάπληξις. Πρός ταῦτα ὓβριζε, ἀπείλει, ποίει ὃ,τι ἂν ᾖ βουλομένῳ σοι, τῆς ἐξουσίας ἀπόλαυε. Ἀκουέτω ταῦτα καί βασιλεύς· ὡς ἡμᾶς γε οὐχ αἱρήσεις, οὐδέ πείσεις συνθέσθαι τῇ ἀσεβείᾳ, κἂν ἀπειλῇς χαλεπώτερα".

Εσιώπησε και ανεχώρησε ο Μόδεστος, Τι, άλλωστε, θα μπορούσε να αντιτάξει σε τέτοιον λόγο. Όπως συγκλονιστικά είναι και τα λόγια με τα οποία ο Μόδεστος ανήγγειλε στον αυτοκράτορα το αποτέλεσμα αυτής της συνάντησης:
“Ἡττήμεθα, βασιλεῦ... Κρείττων ἀπειλῶν ὁ ἀνήρ, λόγων στερρότερος, πειθοῦς ἰσχυρότερος”

(Γρηγορίου του Θεολόγου "Ες τον Μέγαν Βασίλειον Επιτάφιος").

Γρηγόριος Ναζιανζηνός, Επιτάφιος εις τον Μέγαν Βασίλειον επίσκοπον Καισαρείας Καππαδοκίας, 48-51 (πρωτότυπο και μετάφραση)


ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗ ΣΤΟΝ ΙΜΠΡΑΗΜ

"Αυτό οπού μας φοβερίζεις, να μας κόψεις και κάψεις τα καρποφόρα δέντρα μας, δεν είναι της πολεμικής έργον, διατί τα άψυχα δένδρα δεν εναντιώνονται εις κανένα, μόνον οι άνθρωποι οπού εναντιώνονται έχουνε στρατεύματα και σκλαβώνεις, και έτσι είναι το δίκαιο του πολέμου. Με τους ανθρώπους και όχι με τα άψυχα δένδρα, όχι τα κλαριά να μας κόψεις, όχι τα δένδρα, όχι τα σπίτια που μας έκαψες, μόνον πέτρα απάνω στην πέτρα να μη μείνει, ημείς δεν προσκυνούμε. Τι, τα δένδρα μας αν τα κόψεις και τα κάψεις, την γην δεν θέλει την σηκώσεις και η ίδια η γης που τα έθρεψε, αυτή η ίδια γη μένει δική μας και τα ματακάνει. Μόνον ένας Έλληνας να μείνει θα πολεμούμε, και να μην ελπίζεις πως την γην μας θα την κάμεις δική σου, βγάλ' το από το νου σου".

Θεόδωρος Κολοκοτρώνης 
read more ►
0 σχόλια